شهناز هاشمی - دانشیار دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
ثنایی مهر - دانشجو مقطع دکترای رشته علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اردبیل

امروزه پویش های مردمی در پیشگیری از اعتیاد موثرند در این میان رسانه های جمعی وشبکه های اجتماعی نقش مهمی در شکل دهی، هدایت ورهبری این پویش ها بر عهده دارند.چرا که رسانه ها وشبکه های اجتماعی با کارکردها و ویژگی هایی که در ابزار ها، برنامه ها وپیام ها و همچنین پتانسیلی که در شکل دهی به پویش های مردمی دارند قادرند نقش مهمی در پیشگیری از اعتیاد بر عهده گرفته و به رفع این آسیب کمک کنند. در واقع رسانه ها ومخصوصا شبکه های اجتماعی می توانند با تشکیل پویش های مردمی هم از بعد آموزش وآگاهی وهم از بعد دسترسی ودربرگیری وهم ایجاد ارتباط دوسویه، در مرحله اول با اطلاع رسانی وآگاهی دهی به قشر عظیمی از مردم مانع گرفتار شدن آنها د ر دام اعتیاد گردند ودر مراحل بعد متناسب با نوع مخاطب با ایجاد فضای تعاملی وانتشار تجارب مفید، مشاوره وپیگیری امکانات به افراد گرفتار کمک کنند ودر نتیجه با بسیج کردن امکانات خود در راستای گسترش برنامه ها ،اطلاعات وپیام های مرتبط ضمن اصلاح دیدگاههای مضرو ای جاد حساسیت عمومی به حمایت از آسیب دیده ها بپردازند .در پژوهش حاضر که با بهره گیری از رویکرد توصیفی وتحلیلی تهیه شده است ، این پرسش اصلی مطرح می شود که نقش رسانه ها و شبکه های اجتماعی در شکل دادن و انسجام بخشیدن به پویش های مردمی در فضای مجازی چیست و پویش های مردمی چگونه از طریق رسانه ها ومخصوصا شبکه های اجتماعی می توانند به پیشگیری از اعتیاد کمک ک نند نتایج بدست آمده از بررسی پویش های مردمی با تاکید بر نقش وکارکرد رسانه های جمعی وشبکه های اجتماعی از یکسو و مولفه ه ای پیشگیری از اعتیاد از سوی دیگر نشان می دهد که یکی ازعوامل مهم پیشگیری از اعتیاد تشکیل پویش های مردمی بوده که ب ه آگاهی بخشی وایجاد حساسیت عمومی در جامعه نسبت به مشکلات وآسیب های اعتیاد می پردازد واز طرفی رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی قادرند هم باعث شکل دهی این پویش ها شوند و فضا را برای گسترش وبا اهمیت تلقی کردن آنها فراهم کنند وهم خودشان در پیشگیری از اعتیاد موثر واقع شوند.

پویش های مردمی، رسانه های جمعی، شبکه های اجتماعی ، اعتیاد