الهام مقتدایی - بخش پاتولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد

حق دسترسی همگان به غذا به عنوان یکی از حقوق اساسی بشر از سوی تمامی کشورها و سازمان های بین المللی تائید شده است و پدیده دردناک گرسنگی و سو تغذیه به عنوان یکی از مهمترین چالش های فرآوری کشورهای در حال توسعه قرار دارد . مهمترین هدف برنامه سوم توسعه کشور مبتنی براقتصاد بدون نفت بوده و در طرح ساماندهی اقتصادی این برنامه , موضوع دام و طیور و آبزیان 12-13 درصد اقتصاد کشور را شامل می گردد . توجه به مطالب فوق اهمیت تولیدات دامی , امنیت غذا و حساسیت اقتصادی مبارزه با بیماریها را آشکار می سازد . در یک مطالعه در سال 1970 در اروپا از هر هزار هکتار زمین کشاورزی 38085 کیلوگرم پروتئین در آمریکای لاتین 413 کیلوگرم ودر آفریقا 542 کیلوگرم به دست آمد که یکی از مهمترین دلایل آن نحوه مبارزه با بیماریهای انگلی بوده است . در ایران پروتئین حیوانی از پرورش 75 میلیون راس گوسفند و بز حدود 8 میلیون راس گاو و گاومیش و حدود 200 میلیون قطعه طیور تامین میگردد . آلودگی انگلی گوارشی فاسیولا در گوسفند و بز موجب کاهش 2/5 کیلوگرم وزن می گردد . بر اساس اطلاعات موجود هر ساله 2 هزار تن کبد به ارزش حدود 200 میلیارد ریال تلف میشود . خسارات اقتصادی ناشی از بندپایان و میاز در صنعت چرم سازی معادل 2/5 میلیارد دلار برآورد شده است . سالیانه صدها نفر در ایران تحت عمل جراحی کیست هیداتیک قرار می گیرند که میزان خسارات اقتصادی ناشی از آن در سال 43 ,1367 میلیارد ریال برآورد شده است . همه ساله سالک جلدی و احشائی و توکسوپلاسموز موجب ابتلا 20 تا 100 هزار نفر در جمعیت کشور میگردد که هر یک عوارض بهداشتی و خسارات اقتصادی قابل توجهی به دنبال دارد . در یک محاسبه انجام شده در سال ,76 خدمات و اقدامات دامپزشکی از بروز خسارات احتمالی معادل 9 هزار و 205 میلیارد ریال جلوگیری نموده است . علاوه بر نقش مستقیم دامپزشکی در افزایش بهره وری تولیدات دامی و جلوگیری از خسارات اقتصادی احتمالی به سرمایه عظیم دامی کشور این بخش سهم قابل توجهی از اشتغال در بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است . با عنایت به اینکه کشاورزی به عنوان محور برنامه توسعه سوم کشور قرار گرفته است و از طرفی بیش از % 25 شاغلین کشور به طور مستقیم در بخش کشاورزی فعالیت دارند و فعالیت غالب در مناطق روستائی که حدود % 40 جمعیت کشور را تشکیل می دهند , نیز با این بخش بطور مستقیم و غیر مستقیم مرتبطند . بررسی های انجام شده نشان میدهد که کارکرد ملی محوریت بخش کشاورزی در برنامه توسعه سوم مقابله با چالش های ملی ( از جمله بیکاری ) خواهد بود . بخش کشاورزی در شرائط کنونی با تامین % 75 -80 مواد غذائی مورد نیاز جمعیت کشور و مواد خام مورد نیاز صنایع , %26 ارزش تولید ناخالص داخلی % 25- 30, ارزش صادرات غیر نقتی را به طور مستقیم و حدود % 20-25 ارزش افزوده بخش های صنعت و خدمات را به طور غیر مستقیم ایجاد کرده است و در مجموع ایجاد % 40 ارزش افزوده و اشتغال در کل کشور وابسته به بخش کشاورزی می باشد . در یک بررسی انجام شده طی سال های 68-75 بر روند ارزش افزوده زیر بخشهای کشاورزی مشخص شده است که زیر بخش دام و طیور از نرخ رشد سالیانه بالغ بر %5/83 بالاترین رشد برخوردار و در مجموع %43/8 کل ارزش افزوده بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است .