مهدی رشوند - کارشناسی ارشد دانشگاه تهران ،دانشکده فناوری و مهندسی
شبیر سیف - کارشناسی دانشگاه پیام نور، دانشکده فنی

روغن کنجد یکی از محصولات مهم ازلحاظ تغذیه ای و اقتصادی در ایران هست که سالانه ارزش اقتصادی بالاییبرای کشور حاصل می نماید. تولید روغن کنجد به دلیل فرآیند پیچیده ای که دارد بسیار پرهزینه است و همینمسیله موجب بالاتر رفتن قیمت تمام شده این محصول می شود. قیمت های بالای روغن کنجد انگیزه لازم را برایورود سودجویان به این بازار فراهم کرده است. عمده ترین روش سوءاستفاده هم مخلوط کردن روغن هایی مانندروغن های گیاهی ذرت، کلزا، آفتابگردان و سویا به روغن خالص کنجد است. لذا هدف اصلی این تحقیق ارزیابییک سامانه قابل حمل هوشمند به منظور تشخیص تقلب روغن کنجد به کمک فناوری ماشین بینایی است. برایارزیابی از 13 نمونه روغن کنجد، آفتابگردان و کلزا که شامل درصدهای متفاوت اختلاط آنهاست استفاده گردید. به منظور تشخیص تقلبی بودن روغن کنجد شبکه های عصبی مصنوعی با یک لایه مخفی با تعداد نرون های متفاوت (از 1 تا 20) طراحی و مورد ارزیابی قرار گرفتند. بهترین شبکه با ساختار 1-6-36 برای پیش بینی نمونه های مخلوط شده روغن کنجد و آفتابگردان مقادیر ضریب همبستگی و میانگین مربعات خطا را به ترتیب 0/944 و 0/006 ارایه داد. همچنین بهترین شبکه با ساختار 1-10-36 برای پیش بینی نمونه های مخلوط شده روغن کنجد و کلزا مقادیر ضریب همبستگی و میانگین مربعات خطا را به ترتیب 0/946 و 0/0003 ارایه داد. این نتایج نشان دهنده موفق بودن مدل سازی با ویژگی رنگی بوده است.

روغن کنجد، روغن آفتابگردان وکلزا، تقلب، ماشین بینایی، شبکه عصبی