امیرحسین آقاخانی افشار - دانشجوی دکتری عمران گرایش سازه های هیدرولیکی دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز
یوسف حسن زاده - استاد گروه مهندسی عمران دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز
علی اصغر بسالت پور - استادیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر رفسنجان (ع)
محسن پوررضا بیلندی - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

برآورد مناسبی از مولفه رواناب در حوضه های آبخیز بزرگ مقیاس که در بخش های کوهستانی و با اقلیم خشک و نیمه خشک واقع شده اند، به منظور مدیریت بهینه منابع آب در این مناطق بسیار حایز اهمیت میباشد. به طوریکه در سال های اخیر تغییرات اقلیم و به خصوص گرمایش جهانی به شدت بر روی این مولفه تاثیر دو چندان گذاشته است. از طرف دیگر، با توجه به عدم دسترسی به داده های مشاهداتی کافی و دقیق در مناطق کوهستانی، مدلسازی مولفه های هیدرولوژیکی در حوضه های آبخیز دارای عدم قطعیت هایی می باشند. در تحقیق حاضر رواناب حوضه آبخیز کشف رود با مساحت 16870 کیلومتر مربع به کمک مدل نیمه توزیعی SWAT مورد بررسی مقایسه قرار گرفت. به منظور بررسی عدم قطعیت پارامترهای مدل در مرحله واسنجی و اعتبارسنجی از الگوریتم SUFI2 در پنج ایستگاه هیدرومتری استفاده گردید. به منظور بررسی عملکرد مدل R2 و NS استفاده گردید. آمار رواناب پنج ایستگاه هیدرومتری از SWAT در شبیه سازی رواناب از شاخص های ارزیابی factor-p ،factor-d ،سال 1995 تا 2000 برای واسنجی و از سال 2001 تا 2011 برای اعتبارستجی این حوضه بکار گرفته شد. نتایج حاصل از ضرایب ارزیابی رواناب ماهانه در مرحله واسنجی در خروجی حوضه نشان داد که ضرایب فوق به ترتیب برابر 0/64 ،1/03 ،0/67 و 0/65 و در مرحله اعتبارسنجی به ترتیب برابر 0/66 ،0/80 ،0/78 و 0/78 می باشند. در مجموع، نتایج تحقیق نشان داد که مدل SWAT قابلیت مناسبی در ارزیابی رواناب ماهانه حوضه فوق دارد و در برخی موارد دلایل ضعف مدل در شبیه سازی رواناب در بعضی از ماه های سال را میتوان به شبیه سازی ضعیف ذوب برف برای حوضه بزرگ کوهستانی خشک و نیمه خشک، ناقص بودن داده های مشاهداتی و عدم سازگاری فرضیات مدل در انتقال جریان در لایه های یخ زده و اشباع اشاره نمود.

رواناب، عدم قطعیت، الگوریتم SUFI2 ،واسنجی، اعتبارسنجی