جواد براتی - جهاددانشگاهی واحد خراسان رضوی،گروه پژوهشی توسعه و برنامه ریزی اقتصادی
مریم رسول زاده - جهاددانشگاهی واحد خراسان رضوی،گروه پژوهشی توسعه و برنامه ریزی اقتصادی
سحر سلطانی - جهاددانشگاهی واحد خراسان رضوی،گروه پژوهشی توسعه و برنامه ریزی اقتصادی

با توجه به روند توسعه جهانی، حرکت اقتصادها به سمت توسعه صنعتی و افزایش سهم صنعت و خدمات مرتبط با آن در تولید منطقه ای، بررسی سطح تمرکز صنعتی و روند تحولات آن برای برنامه ریزان و سیاست گذاران منطقه ای دارای اهمیت است. از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی سطح تمرکز صنعتی مابین استان های کشور، عوامل اصلی توزیع صنایع درمناطق مختلف کشور را مدنظر قرار میدهد. برای این منظور، از شاخص تیل برای تحلیل تمرکز صنعتی در سال 1392استفاده کرده است. با استفاده از این شاخص، امکان جداسازی تمرکز درون فعالیتی و تمرکز بین منطقه ای وجود خواهدداشت. این تحقیق با مدنظر قرار دادن تمرکز بین منطقه ای، عوامل موثر بر شکل گیری چنین تمرکزی را مورد تحلیل قرارداده است. نتایج مطالعه نشان داده است که استان های تهران و اصفهان با اختلاف چشم گیری با سایر استان ها، بیشترین سطح تمرکز صنعتی را دارند و استان های کرمانشاه، همدان و گلستان در پایین ترین سطح به لحاظ تمرکز صنعتی قرار دارند. نتایج همچنین نشان داده است که مهم ترین عوامل در وجود تمرکز بین منطقه ای صنایع عبارت است از: سطح تمرکز جمعیت،رویکرد سیاست گذاران منطقه ای، مقیاس صنایع و وجود صنایع با فناوری برتر می باشد. افزایش تمرکز جمعیت و رشدشهرنشینی، عاملی در جهت ایجاد بازار برای محصولات صنعتی و تامین نیروی انسانی موردنیاز با تخصص های مختلف برای بخش صنعت می باشد. از سوی دیگر، موجب ایجاد و گسترش زیرساخت های لازم برای ایجاد صنایع با فناوری بالا و مدیریت هماهنگ منطقه ای است. نگاه برنامه ریزی منطقه ای و چشم انداز توسعه هر استان، عامل مهم دیگر به منظورتوسعه منطقه ای به شمار می رود.

تمرکز صنعتی، توسعه منطقه ای، اشتغال صنعتی، شاخص تیل