محمد قطبیان - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل از دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
مجتبی جعفری - عضو هیت علمی دانشگاه سمنان

مصونیت های هییت های نمایندگی دولت ها نزد سازمان های بین المللی مباحث در دو بخش تنظیم گردیده است که در بخش اول تحت عنوان مبانی و منابع مصونیت ها و مزایای نمایندگی دولت ها نزد سازمان های بین المللی در حقوق بین الملل و حقوق اسلام ابتدا به سیر تحول دیپلماسی که همزمان تحول و توسعه حقوق دیپلماتیک را نیز به همراه داشته است پرداخته شد. سپس واژه های مصونیت و مزیت و ارتباط آنان با یکدیگر و همچنین مبانی فلسفی اعطای مصونیت ها و مزایا تبیین گردیده و با ترجیح دیدگاه مصلحت خدمت ویژگی های حقوق دیپلماتیک حاکم بر روابط بین دولتها و سازمانهای بین المللی مورد شناسایی قرارگرفته است. فصل دوم بخش اول به شناسایی منابع مصونیت ها و مزایا که مشتمل است بر کنوانسیون های عام مصونیت ها و مزایا وقراردادهای مقرر و اساسنامه های سازمانهای بین المللی و همچنین کنوانسیون حقوق دیپلماتیک به ویژه کنوانسیون 1975 در مورد نمایندگی دولت ها در روابط خود با سازمان های بین المللی جهانی اختصاص یافته و فصل سوم نیز به موضوع مصونیت ها و مزایای دیپلماتیک در حقوق اسلام و نقش این مکتب در صیانت و توسعه اصل مصونیت فرستادگان بر مبنای تعالیم قرآن و سنت نبوی صلی الله علیه و اله وسلم و آثار فقیهان اسلام می پردازد. پس از شناسایی منابع و تبیین مبانی اعطای مصونیت، بخش دوم تحت عنوان مصونیت ها و مزایای نمایندگی دولت ها نزد سازمانهای بین المللی به هدف بررسی انواع ماموریت ها و تعیین مصادیق مصونیت هاو مزایا و اجرای آنها در سه فصل منعقد گردیده است. در فصل اول انواع نمایندگی دول نزد سازمانهای بین المللی در چهار نوع،ماموریت دایم، ماموریت دایم ناظر، هییت نمایندگی، هییت نمایندگی ناظر، و تاسیس ماموریت و وظایف آنان بر اساس کنوانسیون 1975 تبیین گردید. در فصل دوم انواع مصونیت ها و مزایا براساس اسناد سازمان های بین المللی و اسناد حقوق دیپلماتیک شناسایی و تحلیل شده است. فصل اخیر به اجرای مصونیت ها و مزایا با تکیه بر نقش عنصر زمان و مکان و تعهدات دولتین فرستنده و میزبان پرداخته و در خاتمه به محدودیت هایی که بر سر راه اجرای مصونیت ها ممکن است به وجود آید به دو مورد امنیت ملی و سوءاستفاده از مصونیت ها و مزایا اشاره گردیده است. نتیجه آن است که با ملاحظه تفاوتهای نمایندگی در سازمان های بین المللی کهاز یک رابطه سه جانبه برخوردار است تقریبا نمایندگان دول نزد سازمان های بین المللی جهانی (L.G. O) وضعیت مشابهی با نمایندگان دول در روابط دیپلماتیک دو جانبه خواهند داشت

مصونیت، مسوولیت ، سازمان بین المللی ، حقوق دیپلماتیک