کاظم رنگزن - دانشیار،گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)،دانشکده علوم زمینف دانشگاه شهید چمران اهواز
نازنین قنبری - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)،دانشکده علوم زمین،دانشگاه شهیدچمران اهواز
مصطفی کابلی زاده - استادیار، گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) ،دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز
پوریا مرادی - کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) ،دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز

رشد سریع شهرسازی در سال های اخیر، فشار فوق العاده ای را به توسعه شهری وارد کرده است. در مواجهه با طراحی های بررسی نشده برای تراکم شهری، این امر ضروری ست که اثرات محیطی تراکم شهری بررسی شود. تراکم یا فشردگی شهری(Urban Compactness) یکی از پارامترهای فرم و شکل شهر می باشد که دسترسی به انرژی خورشیدی را در مناطق ساخته شده ی شهری تحت تاثیر قرار می دهد. درمطالعه حاضر تاثیر شاخص های تراکم شهری بر پتانسیل تابشی انرژی خورشیدی در 24 ناحیه از منطقه 4 اهواز بررسی شد. مدل سازی تابش سالیانه خورشید برای هر یک از سطوح ساختمانی در طول یک سال، با استفاده ازمدل Solar Analyst انجام شد. طبق نتایج میزان تابش سالیانه خورشیدی از 507Kwhm-2 در نواحی فشرده تا 741Kwhm-2 در نواحی پراکنده افزایش پیدا می کند. در این مطالعه ارتباط بین چندین شاخص تراکم شهری از جمله شاخص های Site coverage ، Plot ratio ، Volume- area ratio تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی با تابش سالیانه رسیده به 24 ناحیه منطقه 4 اهواز بحث شد و با استفاده از مدل رگرسیونی حداقل مربعات،روابط بین تابش خورشید و شاخص های تراکم شهری مشخص شد. نتایج نشان می دهند که همبستگی خطی قوی و منفی بین Site coverage ، Plot ratio ، Volume- area ratio با تابش سالیانه خورشید(Kwhm-2) وجود دارد. شاخص Volume- area ratio بیشترین ضریب تعیینی R2 برابربا 0/805 را با تابش سالیانه خورشید نشان می دهد. این نتایج می توانند سودمندی زیادی در زمینه ی بهینه سازی انرژی -فرم شهری و بهسازی ساختمان ها داشته باشند.

تراکم شهری، انرژی تجدید پذیر خورشید، سیستم اطلاعات جغرافیایی، مدل رگرسیونی