آرمان خیامیم - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی دانشگاه اصفهان
سعید جهانیان - عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان

پول نقد فرآورده اصلی در زنجیره تامین شبکهی بانکها و موسسات مالی است. از اینرو، شاید مدیریت زنجیره تامین پول ساده به نظر برسد. اما در حقیقت زنجیره تامین پول، یکی از بزرگترین، پیچیدهترین و امنیتیترین زنجیره تامینهای دنیاستو با مسایل بهخصوصی دست و پنجه نرم میکند. علیرغم معرفی تکنولوژی های جدید، پول نقد همچنان مهمترین ابزار در پرداخت ها است. حجم پول نقد در گردش در سراسر دنیا روندی صعودی ادارد. هزینههای زنجیره تامین پول نقد شاملذخیره، شمارش، اعتبارسنجی، حملونقل و محافظت از پول برای بانکها است. این هزینهها در حال افزایش است و دلایل آنشامل استفاده از تکنولوژیهای پیشرفتهتر که نیاز به سرمایهگذاری بیشتری دارد و تقاضای رو به رشد برای پول نقد است. برای کاهش این هزینهها و کسب مزیت رقابتی، بانکها و موسسات مالی در پی روشهای جدیدی برای مدیریت نقدینگی خودبا در نظر داشتن میزان سرویسدهی به مشتریان هستند. بنابراین شناخت زنجیره تامین پول برای تصمیمگیری و مدیریت آن حیاتی است. بر این اساس، اهداف این پژوهش عبارتند از: شناسایی اجزاء تشکیلدهنده زنجیره تامین پول نقد ایران، بررسیسیاستهای موجود در این زنجیره و مقایسه آن با دیگر کشورها و در نهایت بررسی چالشهای موجود در ایران. با توجه به اینکه تاکنون در ایران زنجیره تامین پول نقد بررسی نشده، روش پژوهش از نوع بنیادی است. از جمله نتایج کلی پژوهش حاضر می توان اشاره کرد به اینکه بزرگترین چالش در زنجیره تامین پول ایران، تودیع سپرده قانونی بانکها در بانک مرکزی و عدمدسترسی بانکها به آن است که در صورت ذخیره این وجوه در خزانهی خود بانکها با نظارت بانک مرکزی بر آن، کیفیتزنجیره تامین پول کشور بهبود چشمگیری خواهد داشت. همچنین، برون سپاری وظایف لجستیک پول و استفاده از دستگاه- های RATM به جای دستگاههای خودپرداز نیز میتواند کمک شایانی به بانک بکند.

زنجیره تامین، پول نقد، مدیریت نقدینگی، زنجیره تامین حلقه بسته