محمد دستجانی فراهانی - دانشجو کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه ملایر
مریم بیات ورکشی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب و عضو هیات علمی دانشگاه ملایر،
امید محترمی - دانشجو کارشناسی ارشد گروه آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران،

تابش خورشیدی، یکی از مهمترین پارامترهای هواشناسی است که بهمنظور تخمین میزان تبخیر و مدیریت منابع آب مورد نیازاست. در این پژوهش، کارایی مدلهای رگرسیونی در برآورد تابش خورشیدی با استفاده از پارامترهای هواشناسی شامل دمای حداقلروزانه )min(T ، دمای حداکثر روزانه )max(T ، دمای میانگین روزانه )mean(T ، سرعت باد (u) ، رطوبت نسبی )(RH ، ساعت آفتابی(n) و بارندگی (P) در شهرستانهای شیراز و بجنورد طی سالهای 1992 تا 2002 بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار =0/ همبستگی تابش خورشیدی در شهر بجنورد با میانگین دمای روزانه ) 080 r =0/ ( و در شهر شیراز با ساعت آفتابی ) 260 r ( با سطحاطمینان 99 % بدست آمد. نتایج برازش مدلهای مختلف رگرسیونی نشان داد، مناسبترین مدل رگرسیونی پیشنهادی در شهر+ بجنورد 208 Rh - 1/3 u + 3/98 n + 12/9 meanT 6/62 =estR = 138/ با مقدار شاخص خطاسنجی 01 MSER 0/ و 09 r= + بدست آمد. در مقابل ، مدل رگرسیونی 128 n + 31/28 minT + 2/82 u + 3/60 p 1/82 =estR = 123/ با 88 MSER و0/01 r= بهعنوان مناسبترین مدل پیشنهادی در تخمین تابش خورشید در شهر شیراز پیشنهاد شد. در مجموع، نتایج بیانگر آن بود که دقت برآورد تابش خورشیدی در شهر بحنورد بهمراتب بهتر از شهر شیراز بود.

تابش خورشیدی، دمای روزانه هوا، ساعات آفتابی، مدل رگرسیونی