علیرضا خوانین زاده - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، یزد
علیرضا علی بیگی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی، دانشگاه اردکان، یزد
فرناز خسروی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی، دانشگاه اردکان، یزد
هوشمند مالک پور - دانشجوی کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه اردکان، یزد

بر اساس گزارش برنامه محیطزیست سازمان ملل متحد، ذرات معلق مهمترین آلاینده هوا در شهرهای بزرگ جهان است که از منابع مختلفی در هوا منتشر میشوند. از آنجا که یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا در شهر شیراز نیز ذرات معلق میباشد، بنابراین پایش این ذرات به منظور تدوین برنامههای کنترل آن ضروری است، لذا هدف این مطالعه پهنهبندی آلودگی ناشی از ذرات معلق هوا میباشد. این تحقیق به صورت توصیفی – مقطعی طی بهار و تابستان 1391 انجام گرفته است. برای نمونهگیری از ذرات معلق 2 ایستگاه میدان اما حسین (ع) و دروازه کازرون انتخاب و نمونهبرداری صورت گرفت. سپس با استفاده از دادههای سنجنده MODIS از ماهواره Terra و Aqua اقدام به ایجاد نمایه AOD در سطح شهر گردید. هرچه میزان این نمایه بیشتر باشد بیانگر چگالی بیشتر آلودگی و ریزگردها و افزایش خطر آنها در پهنه مورد ارزیابی میباشد. نتایج نشان داد که میانگین آلودگی در همه پهنه شیراز در خرداد ماه برابر با 73/0 و در تیرماه برابر 76/0میباشد که در بازه آلودگی متوسط جای دارد. در بیش از 28 درصد شرق پهنه شیراز در خردادماه و بیش از 30درصد پهنه شیراز در تیرماه نمایه آلودگی زیاد میباشد. نمایه آلودگی در ایستگاههای اندازهگیری میدان امام حسین(ع) و دروازه کازرون در خردادماه به ترتیب برابر 75/0 و 86/0 و در تیرماه به ترتیب 77/0 – 85/0 میباشد. نتایج نشان داد که در بیشتر مواقع آلودگی پهنههای مرکزی شیراز نسبت به جاهای دیگر بیشتر میباشد. همچنین کمترین سطح آلودگی در کنارهها به ویژه کنارههای غربی و شمالی جای گرفته است. در بیشتر روزها بالاترین سطح آلودگیها در پهنههای مرکزی شهر جای دارند.

شیراز، پهنهبندی، سنجش از دور، MODIS ،AOD