موسی شهودی - کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه تهران
محمود بهدانی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه بیرجند

پیشرفت روزافزون ابعاد مختلف جامعه در گروخلق اندیشه های نو و تحول در نظام آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش اساسی ترین عامل رشد در جامعه است و مدیران و سیاستمداران با نگاهی جامع و کلی ، آموزش و پرورش و رابطه آموزش وپرورش با دیگر نهادها را بررسی می کنند و از آنجا که با سیستم سروکاردارند، نیازمند تفکر سیستمی هستند . تفکرسیستمی به افراد بینش و دانش می دهد تا از تنگ نظری و خودمحوری به دور باشند و نگاه جامعی از عوامل دورنی و بیرونی درنظر داشتهباشند. از آنجا که آموزش وپرورش دبیرخانه جامعه است و بزرگترین سازمان در جامعه محسوب می شود الگو برداری بدون مطالعهاز نظام های آموزشی سایر کشورها هیچ سودی نخواهد داشت بنابراین با توجه به سند تحول بنیادین، مسیر آموزش وپرورش روشن است. بهترین چراغ در این راه، منویات رهبری است. ایشان سه عنصر را در آموزش و پرورش مدنظر قرار داده اند: 1 -عنصرزمان، 2 عنصرنظم، - 3 عنصر تدریجی بودن فرایند رشد و تحول. با مطالعه تفکرات رویکرد سیستمی می توان به این نکته -پی برد که رویکرد سیستمی از این عناصر تشکیل شده است. در عنصر زمان، شناسایی زمان حال با توجه به گذشته و داشتن دغدغه برای آینده است. شناخت آینده با توجه به تغییرات، ایجاد مشاغل جدید و از بین رفتن برخی از مشاغل و شناسایی فرصتهای پیش روست. برنامه ریزی بر اساس آموزه های دینی و تغییرات پیش رو ، جامعه را در برابر تهدیدات مصون می کند. عنصرنظم مبین این موضوع است که جایی برای هرچیز و هرچیز در جای خودش است. جامعه یک سیستم است و زمانی که بخواهد به اهداف خود برسد نیازمند هماهنگی و نظم است. آموزش و پرورش نسبت به جامعه یک زیر سیستم و نسبت به عوامل خود یکفراسیستم است بنابراین آموزش وپرورش برای رسیدن به اهداف خود بایستی مساله نظم را رعایت کند و این نظم باعث رشد وتحول جامعه می شود. با شناسایی عوامل برهم زننده نظم می توان نظم را حاکم کرد. عنصرتدریجی بودن فرایند رشد و تحول مبین آن است که آموزش وپرورش بر مبنای رشد همه جانبه به انسان نگاه می کند که اندیشمندان بسیاری چون فروید، پیاژه وکلبرگ در این موضوع نظریه هایی دارند. گیلیگان در اعتراض به اینکه تمامی تحقیقات روی مردان انجام شده است نقش جنسیتی را نیز مطرح کرد. رویکرد تحولی تفاوتی مبتنی بر ارتباط بیانگر این موضوع است که در یک ارتباط موثر باید به تحول - انسان و تبدیل شدن به یک موجود با اراده، شناخت تفاوت های فردی و نقش مهم ارتباط در تحول، باعث کیفیت بخشی بهزندگی می شود. برای رسیدن به یک جامعه آرمانی ، جامعه نیازمند تغییر و تحول است. منبع تغییرات جامعه آموزش و پرورش است. با توجه به منویات رهبری و تفکرسیستمی میتوان آینده ای روشن برای جامعه متصور شد

مدیریت سیستمی، عنصرزمان،عنصرنظم، عنصر تدریجی بودن فرایندرشدو تحول، آموزش وپرورش