جواد بابایی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
محمد حسینی - دانشجوی مهندسی شهرسازی موسسه آموزش عالی خاوران

بافت های موجود در شهرهای تاریخی کشور دارای ارزش راهبردی خصوصا به لحاظ اقتصاد و پیشبرد فرآیند خلاقیت و نوآوری هستند که متاثر از عوامل متعددی در طول زمان دستخوش تغییرات ناخوشایندی گردیده است که این تغییرات سبب فرسایش بافت می شود. شکل گیری بافت های فرسوده در مرکز شهرها ناشی از ضعف زیرساخت های شهری، عدم وجود کاربری های متناسب با روح زمان، کاهش مطلوبیت سکونت و فراغت و عدم وجود کاربری های چند عملکردی با هدف تلفیق کار با تفرج می باشد. فضاهای درون شهرها که هسته های اولیه و اصلی تشکیل شهرها بوده اند دارای ظرفیت های بالایی برای بالفعل کردن خلاقیت از طریق ایجاد تعاملات و برهم کنش های فضایی هستند. مشهد مقدس به عنوان پایتخت مذهبی ایران با زمینه های تاریخی ارزشمند، ظرفیت هایی برای ایجاد، گسترش و غنی سازی تسهیلات و امکانات فرهنگی را داراست. لذا پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و بررسی متون سعی دارد به شناخت آسیب ها و معضلات و عوامل بوجود آورنده فرسودگی در بافت تاریخی مشهد بپردازد و سپس با توجه به نیازهای نسل حاضر و نقش ویژه فرهنگ در احیای بافت های تاریخی راهکارهایی برای باززنده سازی بافت تاریخی مشهد براساس الگوی شهر خلاق ارایه دهد. الگویی که در آن، راه حل های باز و خلاقانه، با مشارکت گروه های مختلف شهروندان، به عنوان صاحبان و استفاده کنندگان اصلی شهر و تعامل آنها با مسیولین اجرایی، صاحبان مشاغل و حرفه ها، جایگزین راه حل های بسته مدیریتی پیشین می شود و حل مسایل شهری را با بهره گیری از توان محیطی و ذهنی گسترده ای از هترمندان، اندیشمندان و متخصصان امکان پذیر می کند.

بافت تاریخی، بازآفرینی خلاق، توسعه شهری، تعاملات اجتماعی، آسیب شناسی