حمید شیدایی - مدرس دانشگاه و معاون مدیریت برنامه ریزی و نظارت بر امور اداری و مالی شهرداری مشهد
نادیا شهسوار - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، موسسه آموزش عالی خاوران
معصومه شکفته - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، موسسه آموزش عالی خاوران

شهر اسلامی به شهری اتلاق می شود که مکان تحقق تمدن بوده و از نظر مفهومی منبعث از اصول دین مبین اسلام و در معنا دارای ارزش های پایدار مبتنی بر بینش عرفانی ایرانی باشد. با ورود اسلام به ایران، معماری و شهرسازی رنگ و جلوه ای نو به خود می بیند. اسلام در اصولی که برایزندگی بهتر وشایسته تر برای انسان ها معرفی نمود به مفاهیمی چون عدالت، محرمیت، آسایش، درون گرایی، بی پیرایگی و غیره اشارهداشت. ازاین منظر تاثیرات قابل رویتی بر فرهنگ جامعه ایرانی از دیر باز تا کنون داشته که در عناصر تمدنی آن تجلی یافته است. در عصر کنونی همچنانمظاهر اصول اسلام در معماری و شهرسازی محسوس می باشد، در این رابطه برای درکصحیحی از سازگاری آن می توان شاخص هایی را معین کرد که با آن ها به ارزیابی میزان تحقق پذیری تفکر غالب اسلامیپرداخت. پرسش هایی در این میان قابل طرح شدن هستند. چگونه معماری وشهرسازی اسلامی که در ایران به وقوع پیوسته است، با شرایط عصر حاضر انطباق یافته است و اینکه آیا امکان دارد با شاخص گذاری معماری وشهرسازی اسلامی، نقاطقوت و چالش ها در این زمینه یافت شود و از طریق آن به ارتقاء کیفی معماری و شهرسازی دست یافت این دسته مسایل،ضرورت پرداختن به این موضوع خاص را مطرح می سازند. رهیافت اساسی این تحقیق این مسیله مهم است که می توان روح عصر حاضر را با مفاهیم اساسی اسلام در هم آمیخت و از این منظر با ارتقاء نمود عینی عناصر و بخش های اصلی معماری و شهرسازی به اعتلای فرهنگ ایرانی - اسلامی کمک نمود. شهرهای ما آمادگی پذیرش اصول شهر اسلامی را دارا می باشند .

شهرسازی اسلامی، تمدن، تحقق پذیری، شاخص ، عصر کنونی