بهمن رایان - کارشناسارشد عمران، مهندسین مشاور پژوهش
امین مردانشاه - کارشناس عمران، شرکت مهندسین مشاور پژوهش

در سالهای اخیر نیز شاهد تمایل روزافزون کارفرمایان این بخش به واگذاری پروژههای ساخت تونل و مترو به صورت EPC می باشیم. اکنون دربرخی پروژه ها از جمله پروژه خط 2 قطارشهری مشهد، خط 7 متروی تهران و تونل برق اصفهان از این نوع قرارداد استفاده میشود. با تدوین وابلاغ ضوابط اجرایی قراردادهای EPC ، MC و EC توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور انتظار می رفت بخش عمده مشکلات قبلی واگذاری و راهبری طرحهای عمرانی کشور اصلاح شده و تلفیق این روش با الگوهای شفاف برگزاری مناقصات و الگوهای مشارکت مالی پیمانکاران و سرمایه گذاران در پشتیبانی، تدارک و تامین مالی طرحها موجب تحولات چشمگیر طرحهای عمرانی کشور شود گرچه این رویه در دیگر پروژههای کشور از جمله نفت و نیرو تا حد زیادی رایج و نسبتا موفق بوده، ولی نبود اشراف کافی اغلب کارفرمایان به مبانی و ضرورت های روند EPC ، موجب کم توجهی به شرایط و الزامات پایه در تحقق کارآمد این رویه شده و اجرای ناقص و مخلوط این روش با دیگر الگوهای مطرح به علاوه کمبودروزافزون منابع مالی دولت، انتظارات تکمیل به موقع و به صرفه اغلب طرحهای عمرانی خصوصا در بخش تونل و مترو را مخدوش نموده است دراین مطالعه تلاش میشود چالش های تجربه شده در پروژههای خط 2 قطارشهری مشهد و خط 7 متروی تهران در دو بخش چالش های ساختاری در مبانی تعریف شده و چالش های پیادهسازی قراردادهای EPC مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. با توجه به تجربه حاصل و جاری ایننوع قراردادها در پروژههای ذکر شده فوق، روشن شدن کمبودها، نواقص، عدم تطابق ها و مشکلات و موانع پیش رو این نوع قراردادها، انتظاراتکارفرمایان، مشاوران و پیمانکاران دست اندرکار این طرحها برآورده نشده است و در شرایط هزینههای روزافزون جاری و محدودیت منابع مالی سازمانهای دولتی،شناخت چالش ها و اصلاح کارآمد رویه ها میتواند در افزایش انگیزه و کارآمدی کلیه گروههای ذینفع این بخش و تشویق دیگر علاقمندان موثر و به موقع باشد.

پروژههای ساخت تونل و مترو،قرارداد طرح و ساخت، EPC