قدرت برزگری - استادیار زمینشناسی مهندسی، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز؛
مسعود اسدی نیا - کارشناسارشد ژیوتکنیک؛ شرکت مهندسی پل و ساختمان الموت

مکانیزه نیز در هر شرایط باعث تغییرشکل زمین اطراف و نشستهایی در سطح زمین میگردد و سازههای واقع در مسیر تونل و مجاورت آن را تحت تاثیر قرار میدهد. لذا پیشبینی میزان این تاثیر قبل از وقوع هرگونه آسیب به سازهها، اهمیت اساسی دارد.اجرای تونلهای دوقلوی متروی تبریز با قطر حفاری 88/6 متر بوسیله دو دستگاه ماشین حفار تونل از نوع سپر توازنی (EPB ،(با پیشرفت فیزیکی حدود 92 درصد در حال اجراست. عمق تونل از حدود 8 تا 22 متر از سطح زمین قرار داشته و در بخش اعظم مسیر، تراز تونل در زیر سطح آب زیرزمینی قرار دارد. عمق تونل در محدوده زیرگذر لاله، حدود 5/15 متر از سطح زمین قرار داشته و با فاصله حدود 5/7 متر از زیر کف زیرگذر لاله عبور میکند. زمینشناسی مسیر در مقطع روباره و تراز تونل از لایههای ماسهای و ماسه سیلتی و در تراز زیر کف تونل از لایههای ماسهای و رسی تشکیل شده است. با توجه به گسترش روزافزون استفاده از ماشینهای حفار از نوع سپر توازنی و عبور از مجاورت سازههای مهم، بررسی تاثیر حفاری تونل بر سازههای مجاور از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله تاثیر عبور ماشینهای حفار بر سازه زیرگذر لاله مورد بررسی قرار گرفته است. FLAC ،میزان نشست حاصل عبور ماشینهای حفار تونل بر سازه زیرگذر چهارراه لاله 3D در این مقاله با انجام تحلیل عددی با استفاده از نرمافزار مورد بررسی قرار گرفته و نتایج بدست آمده با نتایج حاصل از اندازهگیری نشست در حین و بعد از اتمام حفاری تونل مورد مقایسه قرار گرفته است.مقایسه نتایج محاسباتی و برداشتهای انجام یافته پس از عبور ماشینهای حفار تونل نشان داد میزان نشتهای محاسباتی بیش از مقادیر اندازه-گیری شده میباشد. بیشترین نشت در دیوار خروجی زیرگذر در تونل رفت و برگشت به ترتیب حدود 9 و 8 میلیمتر اندازهگیری گردید در حالیکه مقادیر محاسباتی به ترتیب حدود 14 و 6/12 میلیمتر را نشان میداد. نتایج بدست آمده حاکی از همخوانی نسبتا0 خوب میزان نشستهای اندازهگیری شده با مقادیر تحلیل عددی میباشد. علت اختلاف موجود بین نتایج را میتوان به خطاهای ناشی از روش اندازهگیری نشست و همچنین تاثیر دال بتنی سازه زیرگذر نسبت داد.

تونل، ماشین حفار، متروی تبریز، چهارراه لاله، نشست زمین