ناهید نادرنژاد

تفکر سیستمی نوعی نگاه به نظام آفرینش و پدیده های آن است؛ این شیوه تفکر روش شناسی موثری رابرای سیستم های اجتماعی فرهنگی در محیط آکنده از آشفتگی و پیچیدگی ارایه میدهد؛ درتفکر سیستمی فقط به جزییات سیستم نگاه نمیشود؛ بلکه هدف اصلی نگاه عمیق و کاربردی به چگونگی تعامل بین اجزا و تاثیر آن فضای اطراف و محیط بررسی میشود.اما یکسری موانع و عواملی وجود دارد که سبب میشود تا انسان ها از تفکر سیستمی دور شوند؛ چون تفکر سیستمی تفکری کل نگر است درحالی که تکیه صرف بر جزء نگری امکان فهم الگوهای حاکم بر پدیده و سیستم را از بین می برد؛ تمرکز بر روی وقایع بخصوص وقایع ناگهانی سبب میشود تا نتوان به خوبی و راحتی تغییرات دراز مدت را که در پنهان هستند و در خفای رخدادهای قرار دارند درک نکند؛ از این رو منفی نگری و سرزنش کردن شرایط محیطی تشدید میشود؛ و انسان خیال میکند چیزی در بیرون از سیستم سبب بروز مشکلات است؛ درحالی که تمامی اسباب و علل مسایل در درون سیستم نهفته است .درمقاله ارایه شده که موانع و عوامل تفکر سیستمی رابررسی میکند هدف خود را متمرکز کرده است بر حول محور دامهای تفکر که یکی از آنها تفکر دوگانه است که در آن انسان با نوعی تحلیل ساده اندیشانه روبروست و به گفته کارشناسان به نگرش صفر ویک گرفتار میشود؛ که این نگرش صرفا بر اساس پیش فرض ها است و یک سری قالب های کلیشه ای ذهنی و قالب های بسته نگه میدارد.این شرایط مستعد آن است که ذهن انسان به مسیر اشتباه رهنمون شود و به علایم بیش از علل و یا به جای آن توجه کند وبه همبستگی ظاهری متغیرها استناد کند؛درحالیکه بین آنها هیچ گونه ارتباط علت و معلولی وجود ندارد؛ تفکرسیستم درقالب کلیت و تمامیت سیستم دیده میشود و به این ترتیب از سطح به عمق و از جزء به کل گذر می شود.

سیستم،تفکر سیستمی، موانع تفکرسیستمی