حبیب ابراهیم پور - دانشیار ، عضوهییت علمی دانشگاه محقق اردبیلی
ولی نعمتی - کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی، هییت علمی دانشگاه محقق اردبیلی
شهین بادفر - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی و برنامه ریزی و توسعه گردشگری دانشگاه محقق اردبیلی

اصولا توسعه چه به مفهوم اجتماعی و چه انسانی و چه در معنای فیزیکی و کالبدی در فضا و مکان صورت میگرد این فضا از فرد و خانواده شروع میشود و تا سطح بین المللی ادامه میابد تمایز و تفکیک این فضاها از آنجا اهمیت پیدا میکند که هر نوع مداخله یا برنامه ی توسعه نیز در فضاهای مختلف اشکال و معنای متفاوتی به خود میگیرد و به طوری که از برنامه های توسعه فرد و خانوار نمیتوان انتظار توسعه منطقه ای و ملی را داشن و بلعکس تجربه سالها کابرد و رویکرد های مختلف توسعه نشان داد که به دلیل تنوع جوامع انسانی نمیتوان برای همه آنها نسخه واحدی را تجویز نموددر همین راستا با ورود دیدگاه جامعه شناسی به عرصه توسعه به خصوص از دهه 1990 فرضیه های جدید برای حل مشکلات محلی نظیر فقر بیکاری نابرابری و... مطرح شد در این شرایط نظریه های سرمایه اجتماعی حاکمیت یاری با هدف تقویت نهادهای محلی و توانمند سازی مردم و ایجاد ظرفیت در جهت رونق بخشی به وضعیت اقتصادی و اجتماع محلی و نیل به توسعه مطرح شد در نگاه جدید مبحث توسعه محلی وارد مباحث توسعه گردید توسه محلی در واقع به عنوان بخشی از فضا و نظام توسعه ای مطرح شد که در محدوده جغرافیایی و فضایی مشخص رهیافت های مشارکتی و توانمند سازی جوامع محلی را در اولویت قرار دهد در این باره رویکردهای مشارکتی حضور پررنگ تری پیدا کردند رویکرد جدید مشارکت مردم در تصمیم گیری ورود افراد به عرصه برنامه ریزی به یک اصل مهم تبدیل شددر این مقاله توسعه محلی درکلیت بیان میشود و در ادامه مهم ترین ابعاد فاکتور های دخیل در توسعه محلی که عبارنتد از مشارکت توانمند سازی سرمایه اجتماعی مطرح شده و مهم ترین اهداف و رویکردهای توسعه محلی که شامل رویکرد های دارایی مبنا و نیارمبنا است بررسی خواهند شد