غلامحسین لکزاییان پور - دانشجوی دکترای آبیاری و زهکشی دانشگاه زابل، معاونت تامین آب و آبرسانی شرکت آب و فاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان
پرویز حقیقت جو - دکترای آبیاری و زهکشی، استادیار و عضو هیات - علمی دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل
فتانه رستمی - کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستمهای اقتصادی، اداره کل امور مالیاتی استان البرز

یکی از شاخصهای مهم در مبحث آب شرب، شاخص آب بدون درآمد یا NRW میباشد. این شاخص ازنظر اقتصادی به دو دلیل حایز اهمیت میباشد: اولابه دلیل افزایش درآمد شرکتهای تولیدکننده آب شرب و ثانیا به دلیل امکان اعمال مدیریت مصرف و بهره برداری و نگهداری بهینه شبکههای لولهکشی آب. به منظور حفظ و استفادهی موثر از آب و نیز تقلیل نیاز به استفاده از منابع جدید آب و کاهش هزینههای ایجاد منابع جدید، نیاز به اجرای نوعی مدیریت کارآمد برای حفظ آب است که از اجزای اساسی آن، مهار آب بدون درآمد است. در این تحقیق چگونگی برآورد آب بدون درآمد در شبکههای توزیع آب روستایی مدنظر است و به عنوان مطالعه موردی میزان هدر رفت آب در شبکه توزیع آب روستای عطا محمد شهرستان زهک مورد بررسی قرارمی گیرد. در صد آب بدون درآمد در روستای عطا محمد شهرستان زهک در ابتدای دوره 45روزه مورد مطالعه حدود31درصد برآورد گردیده بود. در طی دوره مورد مطالعه با اقدامات اساسی بعمل آمده در روستا نظیر تعویض قسمتی از شبکههای فرسوده، تعویض تعدادی از کنتورهای خانگی و شناسایی و قطع تعدادی از انشعابات غیرمجاز، میزان هدر رفت و آب بدون درآمد به حدود15/23 در صد رسید؛ یعنی درطی مدت اجرای طرح,85/7 درصد هدر رفت آب کاهش یافت که از این میزان هدر رفت آب,074/2 درصد هدر رفت واقعی و076/21 درصد هدر رفت ظاهری بوده است. با وجود شناسایی بعضی از انشعابات غیرمجاز در سطح شبکه داخلی روستا, نتایج تحقیق نشان دهنده 32/10 درصد هدر رفت آب ناشی از انشعابات غیرمجاز در شبکه روستا میباشد.

آب بدون درآمد، بالانسینگ هدر رفت واقعی، هدررفت ظاهری، شبکههای آبرسانی، عطا محمد، زهک