مریم خان احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
محمد حاج آقازاده - استادیار، گروه بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
فتح اله غلامی بروجنی - استادیار، گروه بهداشت محیط، دانشکده علوم پزشکی آبادان، آبادان، ایران

هیدروکینون از جمله آلایندههای سمی و خطرناک در پساب و فاضلابهای صنعتی میباشد. این آلاینده برای ارگانیسمها، آبزیان، گیاهان و انسان سمی میباشد. حذف آن از فاضلاب صنعتی و آب زیرزمینی یک مشکل جدی میباشد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی استفاده از فراینداکسیداسیون فتوکاتالیستی (Fe2O3-UV (در حذف هیدروکینون از محلولهای آبی بود. فرآیند اکسیداسیون هیدروکینون با اضافه کردن نانو ذرات Fe2O3 بهصورت سوسپانسیون در یک راکتور ناپیوسته شیشهای به حجم 5/2 لیتر مطالعه شد. تاثیر متغیرهایی مانند غلظت آلاینده، شدت تابش نور فرابنقش، غلظت نانو ذرات اکسیدآهن، زمان واکنش و pH بر راندمان فرایند اکسیداسیون فوتوکاتالیستی و اثر فرایند بر بهبود قابلیتتصفیه بیولوژیکی این آلاینده مطالعه شد. برای ارزیابی اثرات اصلی و اثرات متقابل دوتایی عوامل مذکور بر راندمان حذف از آنالیز رگرسیون و تعیین ضریب همبستگی استفاده شد. نتایج نشان داد که حداکثر راندمان حذف (60 (̃ در7/5 pH ،غلظت40 میلیگرم در لیتر آلاینده، زمان تماس 60 دقیقه، مقدار نانو ذره 1 گرم در لیتر و شدت تابش 16 وات بر متر مربع بدست آمد. فرایند اکسیداسیون فتوکاتالیستی منجر به افزایش قابلیت تجزیه بیولوژیکی هیدروکینون شد نتایج نشان داده فرایند فتوکاتالیستی منجر به افزایش قابلیت تجزیه بیولوژیکی هیدروکینون شده است بهطوری که نسبت COD/BOD5 از 09/0 قبل از فرایند به 55/0 بعد از فرآیند افزایش یافت .به طور کلی نتایج نشان داد که فرآیند / Fe2O3UV میتواند بهعنوان یک روش موثر در حذف هیدروکینون از محیطهای آبی بکار گرفته شود و قابلیت تجزیه بیولوژیکی این ماده را افزایش دهد.

نانوذره اکسیدآهن، هیدروکینون، اکسیداسیون فوتوکاتالیستی، قابلیت تجزیه بیولوژیکی