کامی کابوسی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان و عضو باشگاه پژوهشگران جو

الگوی کشت محصولات زراعی به عنوان ی کی از مهمترین پارامترهای طراحی شبکه های آبیاری و زهکشی مطرح بوده و به طور مستقیم با بهره وری از منابع آب و خاک هر منطقه مرتبط می باشد و اصولاً مبنای ارزیابی و توجیه اقتصادی چنین طرح هایی می باشد. در شبکه های آبیاری، منابع آب از تغییرپذیرترین و مهم ترین عوامل موثر در تعیین الگوی کشت هستند . در شرایط فعلی، کمبود آب کشاورزی بخش وسیعی از کشور را با مشکل مواجه ساخته است و به همین دلیل درصد زیادی از اراضی قابل کشاورزی کشور بدون کشت رها شده و یا به کشت دیم اختصاص یافته است . در عین حال بهره وری آب (میزان محصول تولید ی به ازای واحد حجم آب مصرفی ) در بخش کشاورزی بسیار کم می باشد. در چنین شرایطی، یکی از راهکارهای اساسی جهت افزایش سوددهی طرح های کشاورزی، بهبود بهره وری آب و استفاده حداکثر از منابع آب موجود، انتخاب الگوی کشت بهینه می باشد. با توجه به آن که مسئله الگوی کشت م تأثر از مسائل آب و اقتصاد می باشد، توجه به این دو مقوله در تعیین الگوی کشت بهینه ضروری می باشد. مدلهای بهینهسازی الگوی کشت مسئله ای است که مورد توجه پژوهشگران اقتصاد کشاورزی و آبیاری می باشد. با این حال دیدگاه های این دو گروه از پژوهشگران با یکدیگر متفاو ت می باشد. مقاله حاضر ضمن تشریح مدل های بهینه سازی الگوی کشت، به بیان دیدگاه های موجود (دیدگاه متخصصان اقتصاد کشاورزی و متخصصان آبیاری) در فرموله کردن این مدل ها پرداخته و خطوط راهنما و اصول اساسی که در فرآیند تصمیم گیری الگوی کشت باید در نظر گفته شود را ارائه مینماید. در پایان یک پیشنهاد کاربردی در این ارتباط بیان شده است.

الگوی کشت، بهینهسازی، اقتصاد کشاورزی، آبیاری