علی فرهودیان - مرکز تحقیقات سوءمصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
لیلا سلیمانی نیا - مرکز تحقیقات سوءمصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
مسعود غریب - مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب اطفال، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
محمد حسن فرهادی - مرکز تحقیقات سوءمصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

مقدمه و هدف: امروزه سازمان ملل به دنبال تصویب کنوانسیون حقوق معلولان بر رسیدگی به نیازهای این گروه تاکید فراوانی داشته و اغلب کشورهای جهان در این زمینه متعهد شده اند. بنابراین با توجه به ضرورت شناسایی نیازهای معلولانی و برنامه ریزی در این حوزه، این مطالعه با هدف شناسایی نیازهای ویژه افراد کم توان جسمی صورت گرفت. مواد و روشی ها: این مقاله بخشی از یک مطالعه کیفی است که با روشی نظریه زمینه ای (گراندد تیوری) انجام شده است. پانزده نفر از کم توانان جسمی شهر تهران که به صورت نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شده بودند، در مطالعه شرکت داده شدند. روشی اصلی جمع آوری دادهها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود، که تا زمان اشباع داده ها ادامه یافت. دادهها با روشی کد گذاری استراسی و کوربین (مقایسه مداوم) تحلیلی گردید و به منظور افزایش اعتبار داده ها از روشی قضاوت ارزیابان استفاده شد. یافته ها: به طور کلی مهم ترین نیازهای ویژه افراد کم توان جسمی در 7 حوزه جای گرفت که عبارتند از: خانواده و نزدیکان، آموزشی، جابجایی و حمل و نقل، بناها و فضاها، مشارکت اجتماعی و اشتغال، خدمات بهداشتی درمانی، و نگرشی سایر افراد اجتماع به مشکلات ان ها. بحث و نتیجه گیری: افزایش مشارکت اجتماعی و استقلال عملکرد کم توانان جسمی مستلزم آن است که به جای ناتوانی در آن ها به مفهوم برابری فرصت ها در جامعه تکیه شود. بدین ترتیب که خدمات و نظامهای عمومی از جمله مکان ها و محیط های فیزیکی، مسکن، ایاب و ذهاب، فرصت های آموزشی و شغلی، همچنین زندگی فرهنگی اجتماعی شامل تسهیلات ورزشی و تفریحی، به طور یکسان دردسترسی همگان قرار گیرد. بدین ترتیب کم توانان جسمی نیز قادر خواهند بود تا به یک زندگی با کیفیت بهتر و مساوی با دیگران دست پیدا کنند.

افراد کم توان جسمی، نیازهای ویژه، بازتوانی