شرط ضمان در ید امین

امنیت در حوزه های گوناگون از جمله در حوزه اقتصاد، در تکامل فرد و پیشرفت جامعه، نقش محوری دارد. در عقودی که ید امین به شمار می آید، شرط ضمان به عنوان شرط نتیجه، بنابه نظر مشهور فقها، باطل است. در نتیجه، خسارات احتمالی، متوجه سرمایه خواهد بود. این امر یکی از دغدغه های اساسی صاحبان سرمایه در عقودی است که ید امانی محسوب می شود، عقودی همچون مضاربه و اجاره. این نوشته ابتدا به تقریر این بحث می پردازد که شرط ضمنان، به عنوان شرط نتیجه مورد نظر است، نه شرط فعل. از پیشینه مسیله و اثبات این نکته نیز بحث می شود که مقتضای قاعده ید ، ضمان ید است حتی در امین. هشت دلیل منکران صحت شرط ضمان، بررسی خواهد شد و یکایک آنها نقد می شوند. در پایان با تمسک به اطلاق و عموم ادله اولیه از جمله المومنون عند شروطهم صحت آن به اثبات می رسد. این مسیله افزون بر ثمرات فقهی بسیار درباب ضمان، در دیگر ابواب فقهی نیزکاربرد دارد، از جمله در مبحث عاریه، در گذشته و در عصر حاضر نیز این مطلب، قایلان کم شماری داشته است، اما هیچکدام از ایشان نیز دراین باره، بحث استدلالی تفصیلی نداشته اند. از امتیازات این نوشتار، بحث تفصیلی درباره دلایل صحت شرط و دلایل منکران آن است.

Keywords:

ضمان , شرط فعل , شرط نتیجه , ید امین , عقود