مهدی پیرک - کارشناس ارشد حفاظت و مرمت اشیاء تاریخی - فرهنگی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی
مهناز عبدالله خان گرجی - مسیول بخش مرمت موزه ملی ایران
رضا وحیدزاده - مدیر گروه رشته مرمت دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی. تهران . ایران
رضا وحیدزاده - عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. تهران . ایران

نمک و رطوبت در دیوارهای بناهای تاریخی می توانند مسبب آسیب های جدی گردند. حضور نمک های محلول، در خلل و فرج مصالحساختمانی از مشکلات اصلی و عمده ی حفاظت است. حملات نمک و افزایش رطوبت تهدید ی برای مصالح ساختمانی و بناهایتاریخی، بهخصوص دیوارهای باربر از جنس سنگ، خشت، آجر و ملات به حساب می آید که در وهله ی اول باعث بدمنظر شدن فضایداخلی و خارجی آنها می گردد و درصورتی که بدون درمان رها شود، ممکن است ساختار آن ها را تخریب نماید. در حقیقت تبلور، یکعارضه ی مخرب است که اغلب بر روی سطوح یا زیر لایه های سطحی ظاهر شده و عدم چسبندگی، ورقه ورقه شدن، پوسته شدن وطبله کردن را به همراه دارد. البته مصالحی که در معرض حمله ی نمک قرار گرفته اند، به دلیل ساختار شیمیایی نمک های مختلف،تحت تاثیر افزایش رطوبت نیز هستند. معمولا تمامی آ بهایی که در درون مواد و مصالح بناها حضور دارند، مقدار متغیری از نمک هایمحلول را دارا هستند؛ اما همه ی نمک ها منجر به آسیب نمی شود و فرایند آسیب به میزان انحلال پذیری، جذب رطوبت هوا، حرکت وپویایی نمک و میزان آبگیری بلورهای آن بستگی دارد. نگهداری و مراقبت از آثار و بناهای تاریخی در برابر شوره زنی و گسترشنمک ها و تحقق حفاظت پیشگیرانه، مستلزم رفتارشناسی فیزیکی و شیمیایی نمک های مختلف است. بر همین اساس این پژوهشسعی دارد با مطالعه بر روی ساختار و منشا نمک های شایع در بناهای تاریخی، متداول ترین تخریب های حاصل از حضور این عواملآسیب رسان را بررسی نماید. ضرورت توجه جدی به موضوع فوق، تاثیر مستقیمی در انتخاب بهترین رویکرد در جهت مدیریت و کنترلپدیده ی شوره زنی و کاهش روند فرسایشی ناشی از نمک های محلول در آثار و بناهای تاریخی خواهد داشت.

بناهای تاریخی، شوره زنی، نهان شکفتگی، عارضه ی نمک، آسیب شناسی، حفاظت و مرمت