وحید نورانی - عضو هیئت علمی دانشکده عمران دانشگاه تبریز
سیمین شهرادفر - دانشجوی دکتری سازه های آبی دانشگاه تبریز و کارشناس شرکت مهندسی مشاور آ

کانال ها ی روباز مصنوع ی، هز ینه ها ی ز یادی از جمله هز ینه ها ی مصالح، ساخت و نگهدار ی را در برمی گیرند . از این رو در طی سال یان گذشته، تحق یقات زیادی برای طراحی بهینه مقاطع کانال های روباز با مدل ها ی بهینه سازی مختلف، صورت گرفته است . در ا ین مقاله، بر خلاف محققین گذشته که از رابطه جر یان یکنواخت مانینگ با شدت ثابت در مقطع کانال استفاده کرده اند، سعی شده است که از پروفیل لگاریتمی سرعت برای طراحی مقطع بهینه کانال مرکب استفاده شود. برای این منظور، ابتدا از یک ضریب زبری معادل با توزیع لگاریتمی سرعت برای طراحی مقطع بهینه کانال استفاده شده است . سپس، تغییرات سرعت در امتداد افقی مقطع کانال علاوه بر تغییرات درعمق جریان، با تقسیم مقطع کانال توسط خطوط قائم به قسمت ها ی مختلف در نظر گرفته شده است . در این مقاله از روش بهینه سازی فراکاوشی کلونی مورچه ها برا ی طراحی مقطع بهینه کانال استفاده شده است . براساس نتا یج به دست آمده، در نظر گرفتن توزیع لگار یتمی سرعت در امتداد عمق جریان، به جای سرعت ثابت مانینگ و در نظر گرفتن اثرات لا یه مرزی، باعث نتایج بهتر در طراحی مقطع بهینه می گردد . همچنین در ا ین تحقیق، بازده و کارا یی روش بهینه سازی کلونی مورچه ها در طراحی مقطع بهینه کانال مورد بررس ی قرار گرفته است.