تاثیر کم آبیاری در مراحل مختلف رشد آفتابگردان در منطقه خوی

امروزه چالش های حاصل از بحران کمبود منابع آب، رویکرد استفاده بهینه از منابع آب و افزایش بهره وری مصرف آب در سطح مزرعه را به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل نموده است. در این راستا طرح تحقیقاتی در خصوص مدیریت کم آبیاری در زراعت دو رقم آفتابگردان در منطقه خوی استان آذربایجانغربی به عنوان یکی از مناطق عمده کاشت آفتابگردان در این راستا با شش تیمار آبی در آزمایشی بصورت اسپیلت پلات بر پایه بلوکهای کامب تصادفی با بافت خاک لوم و لوم سیلتی به مدت دو سال اجرا گردید. تیمارهای آبیاری با شش تیمار، آبیاری کامل (I1) و 20% کم آبیاری (I2) و 40% کم آبیاری در تمام مراحل رشد (I3)، اعمال 20% کم آبیاری فقط در مرحله گلدهی (I4) و 40% کم آبیاری در کلیه مراحل رشد به استثنناء مرحله گلدهی (I5) و 20% کم آبیاری در کلیه مراحل رشد به استثناء مرحله گلدهی (I6) در کرتهای اصلی و ارقام آذرگل (R1) و آرماویرسکی (R2) در کرتهای فرعی با سه تکرار و در هر تکرار 12 کرت آزمایشی اجرا گردید. نتایج نشان داد که در هر دو رقم آبیاری کامل (I1) از نظر عملکرد اجزاء عملکرد، تیمار برتر می باشد و با اعمال 20% کم آبیاری در کلیه مراحل به جز گلدهی (I6) از نظر عملکرد، وزن هزار دانه، درصد زوغن و تعداد دانه در طبق و قطر طبق تیمار قابل توصیه و برتر آزمایش در شرایط کم آبی می باشد. از نظر ارتفاع بوته نیز این تیمار (I6) اگر چه میانگین کمتری از تیمار I2 داشته ولی با تیمار I1 اختلاف معنی دار نشان داده است، لذا با توجه به اینکه آنچه برای زارعین اهمیت اقتصادی دارد، عملکرد و درصد روغن تولیدی می باشد و در سایر اجزاء عملکرد نیز اختلاف معنی دار بین تیمار I6 و تیمار I2 ملاحظه نمی گردد، مناسبترین تیمار آبیاری در صورت نیاز به صرفه جویی در آب آبیاری برای زراعت آفتابگردان با ارقام مورد آزمایش تیمار I6 یعنی اعمال 80% نیاز آبی در همه مراحل رشدی بجز مرحله گلدهی خواهد بود. کارایی مصرف آب آبیاری در رقم آرماویسکی و آذرگل به ترتیب 50% و 48% کیلوگرم به ازای یک متر مکعب آب محاسبه شد. و بیشترین و کمترین کارایی مصرف آب آبیاری در هر دو رقم به ترتیب از تیمارهای I6 و I4 حاصل شد. اعمال هر گونه تنش آبی در مرحله گلدهی موجب کاهش کارایی مصرف آب گردید.

Keywords:

آفتابگردان , کم آبیاری , کارایی مصرف آب آبیاری