محمد خرمیان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول و دانشجوی دوره دکتری
سعید برومند نسب - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی آب دانشگاه شهید چمران اهواز

چالش بزرگ پیش روی دهه های آینده به خصوص در کشورهای دارای منابع محدود آب و زمین ، افزایش تولید غذا در مقابل مصرف آب کمتر می باشد. در حال حاضر در دنیا حدود یک ششم از اراضی کشاورزی آبیاری می شوند و حدود یک سوم تولید غذا مربوط به این اراضی می باشد. به منظور بر طرف کردن کمبود بارندگی و ثبات تولید به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک انجام آبیاری ضروری می باشد. در شرایط فعلی در حدود 80 درصد منابع آب استحصالی در دنیا در بخش کشاورزی به مصرف می رسد. از طرفی بهره وری مصرف آب در تولید محصول پایین می باشد، به طوریکه تنها بین 40 تا 60 درصد آب استحصالی مورد استفاده محصول قرار گرفته و مابقی آن در سیستم توزیع ومزرعه از طریق تبخیر، روان آب و نفوذ عمقی از دست می رود. آبیاری قطره ای به علت دارا بودن ویژگیهای خاص خود در صورت طراحی درست و مدیریت مناسب می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای در افزایش بازده آبیاری و بالتبع کارایی مصرف آب داشته باشد. برای این منظور طرحهای تحقیقاتی متعددی روی گیاهان مختلف شامل گوجه فرنگی، هندوانه، و چغندر قند در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول با بافت سیلتی کلی لوم صورت گرفته است. در هر یک از این طرحها، آبیاری سطحی برنامه ریزی شده با سطوح مختلف آبیاری قطره ای تیپ برای گیاهان گوجه فرنگی ، هندوانه و چغندرقند مقایسه شده است. نتایج کلی نشان داد که اولا با استفاده از آبیاری قطره ای می توان کارایی مصرف آب را افزایش داد ثانیا سطح آب آبیاری مورد نیاز با استفاده از روش آبیاری قطره ای برای هر یک از محصولات فوق در شرایط آب و هوایی خوزستان تعیین گردید.

آبیاری قطره ای تیپ، گوجه فرنگی، هندوانه، چغندر قند ، خوزستان