محمود عبادیان - هییت علمی بازنشسته دانشگاه مفید

یک بازنگری به جستارهای آزادی و اخلاق از عصر باستان تا دوره معاصر، تصورهای متنوعی از مفاهیم آزادی و اخلاق را آشکار می کند؛ اما کانت نظریه ایجابی (تحصلی) آزادی خود را به عنوان برترین طریقه ممکن هستی انسان مدرن در فلسفه علمی خود طرح کرده است. او ضمن تدوین مبانی مفهوم مستقل آزادی، مفاهیم مرتبط با آن یعنی خودآگاهی اخلاقی، هویت درونی و یکپارچگی را ( که انسان مدرن را به مفهوم واقعی کلام انسان می کند ) مطرح می کند. مفهوم آزادی کانت متاثر از فلسفه روسو است؛ آزادی، برترین تعین انسان است که نتیجه فعالیت خاص انسان برای توسعه استعداد فکری و روحی خود است. مفهوم اصلی اخلاق کانت، مفهوم اراده خودمختار است؛ رفتاری که از او نشیت می گیرد، تحت هدایت وظیفه ای است که دستور رفتار اخلاقی بر آن استوار است. این مقاله به تبیین زوایای مختلف این مفاهیم از دیدگاه کانت می پردازد و پاسخ او به این پرسش را که چگونه انسان مدرن تربیت و پرورش می یابد با خوانندگان در میان می نهد.

کانت، آزادی، اخلاق، هویت، خودآگاهی