ناصر قربان نیا - دانشیار گروه حقوق دانشگاه مفید

بی بهرگی حقوق بشر از مبانی فلسفی و انسان شناختی مایه ضعف، سستی و آسیب پذیری آن است. به این پرسش که از لحاظ منطقی چگونه از انسان بودن انسان به صاحب حق بودن او می رسیم، پاسخ های متعدد داده شده است. باور به حقوق توجیهی است که طرفدارانی صاحب نام دارد. البته بر سر راه مدافعان حقوق طبیعی چالش های بعضا جدی وجود دارد؛ اما در عین حال می توان با اعتقاد به حقوق طبیعی به عنوان یک مبنای حقوق بشر، دسته ای از حقوق بشر را روایتی نو از آن دانست. ادعای این مقاله آن نیست که میان طبیعی و حقوق بشر نسبت این همانی وجود دارد. مفهوم حقوق بشر متفاوت از حقوق طبیعی است. سخن در رابطه وثیقی است که میان حقوق بشر امروزی و نظریه اولیه حقوق طبیعی که ردپای ان را در حقوق اسلام نیز می توان دید، وجود دارد. تا جایی که می توان حقوق طبیعی را مبنا و توجیه گر بسیاری از حق های مصرح در اسناد بین المللی حقوق بشر دانست. نگارنده می کوشد در این مقاله نشان دهد که بذرهای حقوق بشر در زمینه های مستعد نظریه حقوق طبیعی پاشیده شده و همین امر در شکوفایی حقوق بشر موثر افتاد. بنابرایننه از ریشه جدا می ماند و نه از آن بی نیاز.

حقوق طبیعی، حقوق بشر، مبنای حقوق بشر، حقوق بنیادین، قوانین جهانشمول