مصطفی چرم - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
جواد دیناروند - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

در این تحقیق آبشویی و اصلاح خاک های شور و سدیمی از طریق اختلاط زه آب های مزارع نیشکر و آب آبشویی متداول با هدف بررسی تغییر خصوصیات شیمیایی خاک مطالعه شد. پژوهش به صورت مزرعه ای در اراضی شور و سدیمی کشت و صنعت امیرکبیر در جنوب اهواز در قالب کرتهای خرد شده با پایه طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. عامل اصلی شامل شش برنامه آبشویی جداگانه است به گونه ای که هر کدام در طی سه مرحله و هر مرحله شامل نسبت های مختلفی از اختلاط آب کارون و زه آب مزارع نیشکر بود. عامل فرعی شامل تغییرات فاکتورهای مورد نظر در سه عمق 0-30 ، 30-60 ، 60-90 سانتی متری بود. سهم زه آبهای مصرفی در دوره آبشویی از کل آب آبشویی برای تیمارهای 1 تا 6 به ترتیب 44، 47/5، 54/3، 40/7 و صفر درصد بود. نتایج نشان داد که در پایان دوره آبشویی، میزان شوری و سدیمی بودن خاک برای تیمارها در اعماق مختلف به کمتر از حد بحرانی در خاک کاهش پیدا کرد. مطالعه تغییرات ECe و ESP خاک با اعمال تیمارهای مختلف آبشویی نشان می دهد که استفاده از تیمار 4 با بیشترین نسبت زه آب مصرفی که در واقع پایین ترین کیفیت آب مصرف شده در میان تیمارها را دارا بوده است توانسته، خطر شوری و سدیمی بودن خاک را در زیر حد آستانه رفع نموده و مقادیر این دو فاکتور را به پایین تر از حد بحرانی EC =4 dS/m و ESP =15 کاهش دهد. این نتیجه حاکی از آن است که امکان استفاده از برنامه آبشویی مورد استفاده در تیمار 4 برای اصلاح اراضی شور و سدیمی منطقه ممکن بوده و حتی در مقایسه با روش متداول آبشویی در این مناطق نتیجه بهتری را بدست می دهد.

آبشویی، اصلاح، شور و سدیمی، اختلاط ، خواص شیمیایی