افشین تکدستان - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط و عضو مرکز تحقیقات فناوری های محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، اهواز،ایران
مریم ترابی فر - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط،دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور،اهواز، ایران
نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط و عضومرکز تحقیقات فناوری های محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، اهواز ایران
علیرضا جعفرنژادی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان ،معاون برنامه ریزی و پشتیبانی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان ،اهواز، ایران

تصفیه متداول فاضلاب شهری باعث حذف 95 تا 99 درصد برخی از میکروارگانیسمها می شود ولی این سطح تصفیه برای استفاده پساب عمدتا به دلیل وجود میکروارگانیسمهای بیماری زا کافی نیست. در این راستا، انتخاب راهکاری مناسب از لحاظ فنی و اقتصادی برای تصفیه فاضلاب قابل توجه است. یکی از روشهای بومی و ارزان قیمت تصفیه، استفاده از سیستم زمین و گیاه است. هدف از این مطالعاه تعیین کارایی خاک منطقه اهواز و گیاه و تیور در کاهش نهایی بار میکربی از فاضلاب تصفیه شده شهری بود. در این مطالعه پایلوتی سه عدد لایسیمتر در محل تصفیه خانه فاضلاب غرب اهواز نصب شد. در یک لایسیمتر خاک منطقه، در دیگری خاک منطقه همراه با گیاه وتیور و در لایسیمتر سوم چیدمان مصنوعی خاک (خاک منطقه، ماسه سیلیس (0/5 تا 1 میلی متر) و شن (15 تا 30 میلی متر) استفاده شد. پساب از خروجی حوضچه ته نشینی ثانویه توسط پمپ با سه نرخ فیلتراسیون 0/2، 0/9 و 1 میلی لیتر در دقیقه به ازای 0/1 مترمربع سطح بستر با سه تکرار در هر سرعت به سیستم انتقال یافت و نمونه برداری از ورودی و خروجی صورت گرفت. میانگین بازدهی حذف جامدات معلق کل و کلیفرم کل خروجی از سه لایسیمتر خاک منطقه با رویش گیاه و تیور، خاک منطقه بدون رویش گیاه و چیدمان مصنوعی برای نرخ فیلتراسیون 0/2 به ترتیب 97/75 و99/7، 58/33 و 99/9، 59/25 و 99/5 درصد و نرخ فیلتراسیون 0/9 به ترتیب 53/33 و 98/93، 68/8 و 98/77، 67/98 و 98/96 درصد و نرخ فیلتراسیون 1 به ترتیب 50 و 93/99، 69/62 و 91/36، 66/06 و 88/81 درصد به دست آمد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که بهترین میزان درصد حذف را لایسیمتر خاک منطقه با رویش گیاه وتیور با نرخ فیلتراسیون 0/2 دارا بوده است. بر اساس نتایج حاصل، سیستم زمین گیاه می تواند پساب تصفیه خانههای فاضلاب را با شرایط استاندارد تخلیه پساب به محیط منطبق سازد و لذا در صورت وجود زمین کافی و در دسترس، این سیستم گزینهای اقتصادی با کاربری آسان برای تصفیه تکمیلی فاضلابها است.

تصفیه زمینی، گیاه و تیور، کلیفرم کل، جامدات معلق محلول