محمد رضا رضایی کهخا - دانشجوی دکترا و عضو هیات علمی گروه بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زابل ،ایران
جمشید پیری - دانشجوی دکترا و مربی گروه آب و خاک، دانشکده مهندسی آب، دانشگاه زابل،ایران

فاضلابهای رنگی اثرات زیان آور بسیار جدی بر محیط زیست دارند. افزایش شدت رنگ باعث کاهش میزان ورود نور به محیط آبی و تغییر رشد گیاهان و بی مهرگان می شود. روش های بسیاری برای حذف ترکیبات رنگی از فاضلاب وجود دارد که از آنها می توان به جداسازی غشایی، فرایندهای اکسیداسیون، انعقاد و تصفیه بی هوازی اشاره کرد. همه این روش ها هزینه برای بالایی دارند. فرایندهای بیوجذب از جمله روش های کارا، موثر و ارزان قیمت برای حذف بسیاری از آلایندهها مانند فلزات سنگین، ترکیبات فنلی، رنگها و غیره است. در این تحقیق استفاده از یک بیوجاذب به نام خاکستر گیاه حنظل برای حذف رنگ راکتیو قرمز برای نخستین بار مورد بررسی قرار گرفت. برای افزایش راندمان حذف، سطح خاکستر گیاه به وسیله هیدروکسید دسدیم اصلاح شد. اندازه گیریها و میزان حذف به وسیله اسپکتروفتومتر انجام شد. همچنین اثر پارامترهای موثر بر حذف رنگ مانند غلظت اولیه رنگ، دز جاذب، pH و زمان جذب نیز بهینه شد. مطابق نتایج بهترین شرایط حذف رنگ در غلظت اولیه 900/01 میلی گرم در لیتر، دز جاذب برابر 0/01 +1/75 گرم در لیتر، pH معادل 2 و زمان 70 دقیقه به دست آمد. بررسیهای انجام شده نشان داد ایزوترم جذب از معادله فروند لیچ پیروی میکند. همچنین در بهترین شرایط جذب، ظرفیت جذب جاذب برابر 39 میلی گرم در لیتر در pH برابر با 2 به دست آمد. نتایج نشان داد که خاکستر اصلاح شده حنظل، جاذب موثری برای حذف رنگ از فاضلابهای رنگی است.

رنگزای قرمز، راندمان حذف، بیو جذاب، خاکستر اصلاح شده، حنظل