مجید شریعت پناهی - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
محسن سهرابی عراقی - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

با توجه به اینکه نه تنها مدیران به دلیل تصمیم گیری در ارتباط با اتخاذ شیوه های مختلف مدیریت علاقمند می باشند که بتوانند تا حدودی بروز یا عدم بروز بحران مالی را در سازمان تحت مدیریت خود پیش بین نمایند، بلکه سرمایه گذاران ارگانهای مختلف دولتی از قبیل ادارت مالیاتی، بیمه و... نیز مایل هستند تا بدانند وضعیت مالی شرکت در آینده چه روندی را خواهد داشت. لذا در این تحقیق سعی شده است که با استفاده از روش آماری تحلیل ممیزی چند متغیره مدلی را جهت پیش بینی وقوع بحران مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ارایه داد. با مطالعه حقیقات انجام شده در گذشته چه توسط محققین چه توسط دانشجویانی که قصد تهیه پایان نامه داشته اند و نظر اکثر کارشناسان مالی ابتدا به دنبال اثبات این موضوع رفتیم که آیا نسبتهای مالی می تواند وقوع بحران مالی، ورشکستگی یا هرگونه وخامت اوضاع مالی شرکتهای را پیش بینی نماید یانه و اگر چنین است چه نسبتهای مالی با چه ضرایبی می تواند این تمیز را در بین دو گروه شرکتهای دارای بحران مالی و فاقد بحران مالی مشخص نماید. در این تحقیق برای تعریف بحران مالی از سنجه Q توبین استفاده گردید بدین مفهوم که شرکتهای دارای بحران مالی، شرکتهایی هستند که Q توبین آنها حاصل تقسیم ارزش بازار شرکت بر ارزش جایگزینی داراییهای شرکت کوچکتر از یک باشد و برعکس Q توبین بالای یک نماینگر عدم وجود بحران مالی می باشد. در نهایت همانطور که در ادامه مقاله خواهد آمد، به سوال تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین نسبتهای مالی و بحران مالی پاسخ مثبت داده شد و مدلی شامل پنج نسبت مالی به شرح ، سود قبل از مالیات بر بدهی جاری، ارزش بازار به بدهی، نرخ بازده داراییها، سود انباشته به کل دارایها و بدهی بلندمدت به دارای به ترتیب با ضرایب 0/713، 0/93، 0/38، 3/646 و 0/22 نیز جهت تمیز دو گروه شرکت ارایه گردید.

نسبتهای مالی، بحران مالی، Q توبین، زداسکور