علیرضا رحیمی - استادیار پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

هرچند م یتوان ادعا نمود که مفاهیم اساسی دینی معنای حقیقی و ثابتی دارند اما همواره، معانی واژ هها، در طی زمان، دستخوش تغییرات فراوان میشود و یک واژه، در همه حالات به یک معنا بهکار برده نمیشود. به عبارت دیگر این، نحوه ادراک آدمی است که نحوه حضور مفاهیمی از این دست رادر عرصه حیات او رقم م یزند. این مقاله نه در پی بررسی تحول تاریخی مفهوم رشد و ارشاد است و نه مدعی دستیابی به معنای حقیقی آن در فرهنگ اسلامی است؛ بلکه تنها سعی دارد فهم خود را به معنای حقیقی و ثابت این مفاهیم نزدیک کندو از این رهگذر به پیشنهاد یک منظومه معنایی و یک صور تبندی نظری و طرح یک دیدگاه نظری تربیتی بپردازد. به بیان دیگر، صر فنظر از تحول تاریخی و کاربردهای امروزین ار شاد اسلامی، در پی آ ن است که از طریق مقایسه این واژه با سایر مفاهیم متقارب، در یک فضای نظری خاص، به تبیین معنای ارشاد اسلامی و یک صور تبندی نظری برای تعیین نسبت این مفهوم با سایر مفاهیم مجاور اقدام کند. این معناکاوی بارویکردی تربیتی و در راستای نظری های که نگارنده در حوزه تعلیم وتربیت اسلامی ارایه کر ده است (نظریه بصیرت) انجام میشود؛ بنابراین صرفا از نوع روایی و قرآن پژوهی بهشمار نم یآید.این مقاله بر آن است که با تکیه بر دیدگاهی تربیتی، تا آنجا که مقدور است به گونهای پدیدارشناسانه و براساس برداشتی از متون موثق دینی، به تعبیری جدید از ارشاد اسلامی دست یابد، با این امید که این تعبیر،از طریق تغییر نگر شها، در حوزه سیاستگذاری نیز وارد شده و در آن جاری گردد.

رشد، ارشاد، هدایت، شخصیت، تربیت، تربیت عقلانی