مرتضی گوهری پور - عضو گروه فرهنگ عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

برای ارایه تعریفی از مفهوم فرهنگ عمومی تلاشهای زیادی شده است. با وجود این، هنوز هم بسیاری از اندیشمندان و صاحبنظران با پیچیدگیهای زیادی درباره مفهوم، مصداق و مسایل فرهنگ عمومی روبهرو هستند که دلایلی چند دارد. یکی اینکه در کتابهای جامعهشناسی، انسانشناسی ومطالعات فرهنگی مفهوم فرهنگ از مفاهیم دیگر روشن و متمایز نیست. دیگر اینکه تلقی روشنی از وجود ندارد. اگر چند گام به عقب برگردیم و به مسایل فلسفی فرهنگ توجه کنیم، عمومی مفهوممشکلات دیگری خودنمایی میکنند. یکی از این مشکلات بیتوجهی به ویژگیهای فلسفی و منطقی مفاهیم است. امروزه مفاهیم اساسی متعددی در ادبیات مباحث جامعهشناسی و فرهنگشناسی به کارمیرود که هم تعریف و ارایه تلقی روشنی از آن و هم حوزههای کارکرد و تعیین مصادیق آن عرصه مناقشات نظری فراوانی شده است. ضروری است با نگاهی فارغ از عرصه مناقشات علمیجامعهشناسان، فرهنگشناسان و مردمشناسان مفهوم فرهنگ و فرهنگ عمومی را واکاوی کرد. این مقالهتلاشی فلسفی است برای نشان دادن این امر که اگر نگاهی فلسفیتر و اندیشهای عمیقتر درباره مفهوم فرهنگ و به تبع آن فرهنگ عمومی وجود داشت شاید برخی از گرههای کور این کلاف پیچیده باز شده بود.

فرهنگ، فرهنگ عمومی، تحلیل مفهومی، صفات ممکن، جهانهای ممکن