فرامرز میرزایی - استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
محمد راسخ مهند - دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
سیداسماعیل قاسمی موسوی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

سادهسازی (Simplification) از همگانی های ترجمه است که در آن مترجم با بهرهمندی از شگردهای ویژه، زبان ترجمه را ساده و روان میکند. از نظر بیکر، این ویژگی گرایش به ساده کردن مسایل برای خواننده و نیز گرایش به انتخاب یک تفسیر و پیشگیری از دیگر تفاسیر است. در این حالت، مترجم سطح وضوح را با از بین بردن ابهام ها بالاتر میبرد. در این مقاله، با توجه به تعریف بیکر از همگانیها، بهویژه ساده سازی، و با روش توصیفی تحلیلی انواع سادهسازی در ترجمه محمدرضا مرعشی پور از دو رمان نجیب محفوظ الطریق و زقاق المدق واکاوی میشود. البته مسیله اصلی این پژوهش، نقش سادهسازی در انتقال تابوهای فرهنگی است که با در نظر گرفتن تفاوت هنجارهای فرهنگی زبان مقصد نسبت به زبان مبدا دردسر کمی نیست. یافتههای پژوهش نشان می دهد که حذف ساختارهای پیچیده و جایگزینی آن با ساختارهای سادهتر، سادهسازی ساختار حال، کاهش معنای واژگان مشکل یا حذف برخی و اژگان، به ویژه حذف یا کاهش تابوهای فرهنگی که بارزترین آن، توصیف صحنه های جنسی است، ویژگی بارز سبک فردی مرعشیپور بهشمار میرود. اگرچه متن ترجمه در مقایسه با متن مبدا، از نظر واژگان، دستور و سبک سادهتر شده است، اما حذف تابوهای فرهنگی متن مبدا، اشتباههای مترجم و سادهسازیهای گوناگون زمینهای میسازد که نهچندان کم، مقصود نویسنده از دست برود.

سادهسازی، تابوهای فرهنگی، نجیب محفوظ، مرعشیپور