جمشید حیدری - دانشجوی دکتری رشته تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، تهران، ایران
مریم پورجمشیدی - استادیار دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
حسین زنگنه - استادیار دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

زمینه: کسب دانش ها و مهارهای مورد نیاز یادگیرندگان و به طور کلی تحقق اهداف کلاس های درس در گرو بهره گیری از روش های آموزشی خلاق و مناسب است. در این میان روش نمایش خلاق با استفاده از اصل زایگارنیک نقش موثری ایفا می کند.هدف: هدف از پژوهش حاضر، سنجش اثر تلفیق اصل زایگارنیک در روش نمایش خلاق بر یادسپاری و بازآفرینی شناختی مفاهیم درس هدیه های آسمانی است.روش پژوهش: نوع پژوهش، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان کلاس چهارم دخترانه شهرستان اسدآباد استان همدان بود که از این جامعه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، 20 دانش آموز در قالب گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از دو آزمون یادسپاری و بازآفرینی شناختی به عنوان ابزار سنجش استفاده شد. فرایند پژوهش به این صورت بود که قبل از شروع آموزش از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد. سپس گروه آزمایش، 8 مفهوم از مفاهیم درس هدیه ها را به روش نمایش خلاق در تلفیق با اصل زایگارنیک و گروه کنترل همین مفاهیم را به روش نمایش خلاق بدون تلفیق با اصل زایگارنیک آموزش دیدند. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد گروه های آزمایش و کنترل در یادسپاری مفاهیم با یکدیگر تفاوت معناداری نداشتند، اما در بازآفرینی شناختی مفاهیم، بین دو گروه تفاوت معنا دار مشاهده شد. نتیجه اینکه میزان بازآفرینی شناختی مفاهیم کتاب هدیه های آسمانی توسط دانش آموزانی که به روش نمایش خلاق با تلفیق اصل زایگارنیک آموزش دیده بودند بیشتر از دانش آموزانی بود که با روش آموزش خلاق بدون تلفیق اصل زایگارنیک آموزش دیدند. همچنین نتایج نشان داد عملکرد دو گروه در یادسپاری مفاهیم یکسان بود و تفاوتی با هم نداشتند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که روش نمایش خلاق با تلفیق اصل زایگارنیک می تواند در بهبود وضعیت یادگیری دانش آموزان به ویژه در بازآفرینی شناختی مفاهیم موثر باشد.

اصل زایگارنیک، نمایش خلاق، یادسپاری، بازآفرینی شناختی