عباس صلاحی اردکانی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد
محسن مروتی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
مهرناز انتصاری - شرکت زیست پژوهان خاور میانه

اصرار بر عدم استفاده از مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته از سوی مدیران میانی در وزارتجهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست موجب استمرار روش های تولید غذا با تکیه برسموم دفع آفات نباتی شیمیایی خطرناک شده است. به منظور تعیین باقی مانده سموم، مزارعخیارسبز و گوجه فرنگی در مناطق مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد مورد بررسی قرار گرفتوضمن نمونه برداری، میزان باقیمانده سموم اندوسولفان و دیازینون با استفاده از روش هایاستاندارد بین المللی در این مزارع مشخص شد. بیشترین مقدار باقیمانده مربوط به سم دیازینوندر محصول خیارسبز بود. متوسط باقیمانده این سم در شهرستان های گچساران0/462،بویراحمد 0/669و کهگیلویه 0/205میلیگرم به ازای هر کیلوگرم (mg/kg)محصول تشخیص داده شد.مقدار مجاز باقیمانده این سم براساس استانداردهای جهانی، در خیارسبز 0/1 mg/kgاست.متوسط مقدار باقیمانده سم دیازینون در گوجه فرنگی در شهرستان های گچساران و دنا نیز بیشتراز حد مجاز جهانی و مقدار آن ها به ترتیب 0/504و mg/kg 0/534تعیین شد. مقدار مجازباقیمانده این سم در محصول گوجه فرنگی براساس استانداردهای جهانی 0/5 mg/kgاست.براساس نتایج این تحقیق، متوسط باقیمانده سم دیازینون در میوه خیارسبز در کل استان حدود 3/5برابر بیشتر از حد مجاز جهانی و مقدار آن 0/355 mg/kgبود. میزان باقیمانده سماندوسولفان در گوجه فرنگی و خیارسبز نیز در اکثر مناطق استان بیشتر از حد مجاز جهانیتشخیص داده شد. نتایج این تحقیقات نشان داد که علاوه بر بالا بودن میزان باقیمانده سموماندوسولفان و دیازینون در محصولات خیارسبز و گوجه فرنگی، فاصله مجاز بین آخرین سمپاشیتا برداشت محصولات (دوره کارنس)، تعداد مجاز دفعات سمپاشی، مصرف میزان مجاز سم وهمچنین فاصله زمانی بین دو سمپاشی توسط اکثر کشاورزان رعایت نشده است. استمرار برممانعت از تولید محصولات تراریخته که بی نیاز از مصرف سموم شیمیایی هستند، موجب تزریقسموم اندوسولفان و دیازینون در سبد غذایی مصرف کنندگان ایرانی خواهد بود

اندوسولفان،دیازینون،باقیمانده آفتکش،گوجه فرنگی،خیار سبز،تراریخته