ایمان شفیع بیک - دکتری فلسفه دانشگاه شهید بهشتی

این مقاله کوششی است در تبیین دیدگاه افلاطون دربار ه معرفت بخشی زبان در محاوره کراتولوس. افلاطون در این محاوره دو رویکرد قراردادگرایی (مبنی بر این که تنها قرارداد است که درستی هر واژه را تعیین میکند) و طبیعتگرایی (یا ذات گرایی، مبنی بر اینکه هر واژه از طبیعت یا ذات مدلول خود حکایت دارد) را دربار ه درستی واژگان بررسی و سپس رد میکند. همچنین، او به ریشه شناسی شماری از واژگان یونانی رو میآورد و گویی از این کار مرادی جز این ندارد که ثابت کند نباید در پی معرفت راستین، به پژوهش درباره واژگان توسل جست. او در پایان محاو ره به این نتیجه میرسد که باید به روشی مستقل از واژگان در جست وجوی معرفت بود. این نتیجهگیری سلبی، بهویژه به سبب اختصار آن در مقایسه با حجم محاوره، به تفسیرهای گوناگونی از دیدگاه افلاطون در پرتو دیگر آثار او دامن زده است. دستاورد این مقاله این است که افلاطون در کراتولوس هرگونه روش متکی بر زبان را در کسب حقیقت محض ناکارآمد مییابد.

افلاطون، کراتولوس، زبان، واژگان، معرفت