امیر عباس کمان بدست - استادیار گروه آبیاری ، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
محمود شفاعی بجستانی - استاد گروه سازه های آبی ، دانشکده مهندسی علوم آب ، دانشگاه شهید چمران

آبگیر کفی از سازه های هیدرولیکی است که می تواند جایگزین مناسبی برای روشهای فعلی آبگیری در رودخانه های کوهستانی (بخصوص برای نیروگاههای برق آبی جریانی ) باشد. هزینه پایین ، نیاز به مراقبت کمتر وامکان انحراف صددرصد جریان رودخانه در زمان کم آبی از جمله مزایای آن است . ضمن اینکه بر خلاف روش معمولی احداث سدهای انحرافی ، رژیم طبیعی رودخانه حفظ می گردد. آبگیرهای کفی سازه هائی هستند شامل یک سرریزبا ارتفاع کم که در عرض رودخانه ساخته شده ودر قسمت پائین دست آن (زیر شیب ) کانالی جهت انحراف آب رودخانه در نظر گرفته می شود .تمام این شرایط با بررسی توام هیدرولیکی و هندسه آن می تواند در جهت رفع مشکل آبگیری بخصوص سر شاخه ها بهترین گزینه باشد. از جمله پارامترهای مهم طراحی در این سازه برآورد دبی انحراف در شرایط هیدرولیکی متفاوت می باشد . ازاین رو هدف اصلی در این مطالعه تعیین ضریب دبی انحراف تحت اثر شیب ها ودرصدهای متفاوت کف مشبک می باشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا با استفاده ا ز آنالیز ابعادی رابطه کلی بی بعد استخراج وسپس برای تعیین ضرایب این معادله ، آزمایشهای مختلفی انجام گرفت . این آزمایشها در فلومی به عرض 60 سانتی متر در آزمایشگاه هیدرولیک شهید چمران وبر روی مدل آشغالگیر که در آنها شیب ودرصد بازشدگی متفاوت بود انجام گرفت . تحت شرایط متفاوت هیدرولیکی ورسوب وبا بکاربردن داده های حاصل از این آزمایشها روابط متعددی مورد بررسی وبهترین رابطه انتخاب گردید. در نهایت نتایج این مطالعه نیز با نتایج محققین دیگر نیز مقایسه گردید.

آبگیر کفی ، دبی انحراف