علی خاتمی فیروزآبادی - استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی

یکی از مواردی که در صنعت جهانگردی وجود دارد برنامهریزی جهت بازدید از اماکن تاریخی مورد علاقه جهانگردان است. جهانگردان با توجه به مدت زمان بسیار محدودی که برای بازدید از شهرهای معروف در اختیار دارند علاقمند به بازدید از اماکنی هستند که با توجه به شناخت اولیه آنها، بیشترین مطلوبیت را کسب کنند. شهر اصفهان با قدمتی تاریخی همواره یکی از شهرهای مورد علاقه جهانگردان بوده است. اماکن تاریخی این شهر چه در گذشته و چه اکنون همواره پذیرای گردشگران بوده است بهطوریکه در سفرنامههای متعدد به این امر اشاره شده است. در این مقاله سعی شده است از بین گزینههای مختلف بازدید اماکن تاریخی شهر اصفهان، رتبهبندی آنها به دست آید تا بتوان طبق یک برنامه از پیش تعیین شده جهانگردان را با آنها آشنا کرد. موضوع مورد بحث این مقاله رتبهبندی اماکن تاریخی معروف شهر اصفهان است. برای این منظور از نظرات جهانگردان اروپای شرقی که در این شهر اقامت گزیده بودند استفاده شد. روش این تحقیق تصمیمگیری چند معیاره و استفاده از روش آریان است. از بین اماکن دیدنی اصفهان، این افراد گزینههای خود را گزینههای میدان امام )شامل مسجد امام، مسجد شیخ لطفاهلل، کاخ عالی قاپو و بازار قیصریه(، سی و سه پل، پل خواجو، منارجنبان، کاخ هشت بهشت، کلیسای وانک، میدان امام، کاخ چهل ستون، مدرسه چهار باغ، کوی آتشگاه، و زاینده رود معرفی کردند. از آنجا که زاینده رود در هنگام بازدید سی و سه پل و پل خواجو قابل مشاهده است این گزینه از فهرست گزینهها حذف شد. مدرسه چهار باغ، مسجد حکیم و کوی آتشگاه نیز با اینکه در فهرست اولیه گزینهها وجود داشتند اما در حین مطالعه، به علت عدم عالقمندی جهانگردان از فهرست اصلی حذف شدند. عدمشهرت این گزینهها در مقابل گزینههای باقیمانده علت اصلی حذف آنها بود. در روش آریان به حدود بالا و پایین هر معیار برای تصمیمگیری نیاز است. برای بهدست آوردن حدود پایین و بالای هر معیار، از متوسط اعداد ارایه شده توسط جهانگردان استفاده شد. سپس برای هر گزینه تصمیمگیری یک مدل برنامهریزیخطی با دو تابع هدف بیشینهسازی و کمینهسازی حل شد. نتایج نشان داد که از دید جهانگردان اروپای شرقی، ترتیب اهمیت بازدید اماکن به ترتیب گزینههای میدان امام، چهل ستون، پل خواجو و سی و سه پل، کلیسای وانک، منارجنبان و کاخ هشت بهشت است.

جهانگردی، اصفهان، اماکن تاریخی، رتبهبندی، روش تخمین غیر قطعی آریان