پرویز یداللهی - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد، شهرکرد
محمدرضا اصغری پور - دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

محدودیت منابع آب شیرین استفاده از آب های شور در کشاورزی را الزامی می کند. به منظور بررسی اثرات آب شور و معمولی توام با کودهای آلی و شیمیایی بر غلظت عناصر، درصد خاکستر در دانه و شاخص کلروفیل گاوزبان اروپایی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکراردر سال 1391 در مزرعه پژوهشی دانشگاه زابل اجرا شد. عامل اصلی کیفیت آب آبیاری در دو سطح شامل آب رودخانه به عنوان شاهد و آب شور چاه با هدایت الکتریکی 4180 میکرو زیمنس بر سانتی متر و عامل فرعی تیمارهای مختلف کودی در چهار سطح شامل NPK به نسبت 80: 40: 30 کیلوگرم در هکتار، کود دامی به میزان 40 تن در هکتار، ترکیب کود شیمیایی و دامی به میزان نصف مقادیر یاد شده و شاهد (عدم کوددهی) بودند. در شرایط کاربرد آب شور، درصد خاکستر و عناصر کلر و سدیم دانه افزایش معنی داری یافت. کیفیت پایین آب آبیاری موجب کاهش نیتروژن، فسفر، منیزیم، پتاسیم و کلسیم در دانه گردید. کاربرد انواع کود سبب افزایش معنیدار تمام صفات به جز منیزیم در مقایسه با تیمار عدم کوددهی گردید. از میان تیمارهای مختلف کودی، کاربرد توام کود شیمیایی و دامی در مقایسه با به کارگیری جداگانه آن ها موثرتر بود. برهمکنش کیفیت آب وسیستم های مختلف کودی بر غلظت سدیم، کلر، کلسیم و شاخص کلروفیل معنی دار شد. به نظر می رسد مصرف توام کودهای شیمیایی و آلی در کاهش عناصر ایجاد کننده خسارت شوری (کلر و سدیم) حاصل از آبیاری با آب های کیفیت پایین و بهبود جذب عناصر پر مصرف موثر باشد.

سدیم، کلر، کود شیمیایی و دامی، گیاهان دارویی