آلاله متقیان - دانشجوی دکتری گروه فیزیولوژی گیاهی، دانشکده زراعی، دانشگاه ایلام
همت اله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمد علی بهمنیار - استاد گروه خاک شناسی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
بهاره متقیان - کارشناس ارشد محیط زیست

به منظور بررسی سودمندی کشت مخلوط ریحان Ocimum basilicum L و کنجد Sesamum indicum L در کاربرد دراز مدت کودهای آلی، آزمایشی مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. کود در شش سطح شامل 20 و 40 تن در هکتار لجن فاضلاب و کمپوست زباله شهری غنی شده با 50 درصد کود شیمیایی مورد نیار خاک، تیمار فقط کود شیمیایی 100 کیلوگرم در هکتار اوره، سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم) و شاهد (عدم کاربرد کود) در کرت های اصلی و نسبت های مختلف کاشت در پنج سطح شامل P1: تک کشتی ریحان P2: 75% ریحان +25% کنجد P3: 50% ریحان + 50% کنجد P4: 25% ریحان +75% کنجد و P5: تک کشتی کنجد در کرت های فرعی قرار گرفتند. با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل کود در ترکیب کاشت، ترکیب های کشت 25% ریحان + 75% کنجد و 50% ریحان +50% کنجد در کاربرد 40 تن لجن فاضلاب غنی شده در هکتار از بیشترین عملکرد اقتصادی (بیش از 4090 کیلوگرم در هکتار) نسبی ریحان و کنجد به ترتیب K=1/68 و K=2/07 به کاربرد 40 تن در هکتار لجن فاضلاب غنی شده تعلق داشت. در بین ترکیب های مختلف کاشت، حداکثر ضریب ازدحام نسبی کنجد K=1/54 در ترکیب 25% کنجد +75% ریحان مشاهده شد. حداکثر ضریب غالبیت ریحان a=0/27 و کنجد +0/44=A به ترتیب به کشت مخلوط 25% ریحان +75% کنجد و 25% کنجد +75% ریحان در کاربرد 40 تن لجن فاضلاب غنی شده در هکتار اختصاص داشت. در مجموع، کنجد و ریحان به ترتیب در الگوی کاشت 25% کنجد + 75% ریحان و 25% ریحان + 75% کنجد تحت تیمارهای مختلف کودی با برخورداری از ضریب غالبیت مثبت، گونه غالب بودند.

ضریب ازدحام نسبی، ضریب غالبیت، کمپوست زباله شهری، لجن فاضلاب، نسبت برابری زمین