مهناز کاتوزی - کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
فرخ رحیم زاده خویی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
مجتبی رضایی - موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی رشت
مهرداد یارنیا - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

بهمنظور تعیین مدیریت بهینه آبیاری و مناسبترین رقم برنج در شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در بهار 1385 در موسسه تحقیقات برنج کشور اجرا شد. عامل اصلی پنج مدیریت آبیاری (غرقاب دایم، آبیاری پس از ناپدید شدن آب از سطح زمین دور آبیاری تناوبی 5، 8 و 11 روزه عامل فرعی سه رقم برنج (بهار، درفک و علی کاظمی) بود. اختلاف بین تیمارهای آبیاری و ارقام مورد بررسی در تمامی صفات مورد مطالعه بهجز طول خروج خوشه از غلاف و تعداد خوشهچه معنیدار بود. رقم بهار بیشترین تعداد پنجه، بیوماس، میزان عملکرد بیولوژیکی، اقتصادی، شاخص برداشت و کوتاهترین ارتفاع را بهخود اختصاص داد. اختلاف عملکرد بین تیمارهای آبیاری غرقاب و روز پس از ناپدید شدن آب معنیدار نبود. هم چنین میزان عملکرد رقم بهار با افزایش تنش آبی روند کاهشی را نشان داد.رقم بهار در شرایط تنش آبی دارای بیشترین عملکرد بود، که نشان دهنده پتانسیل بالای این رقم تحت شرایط خشکی میباشد و میتوان کشت آن را برای دستیابی به عملکرد بالا در مناطق تحت کم آبی توصیه نمود. در صورت عدم دسترسی به این رقم، میتوان از رقم درفک بهعنوان رقمی با عملکرد بالاتر از رقم علی کاظمی استفاده نمود.

برنج، تیمار آبیاری، رقم، خشکی