عادل سروش - تهران، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران
جلال برزین - تهران، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران
مهدی باریکانی - تهران، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران

اثر وجود افزودنی های پلیمری پلی وینیل پیرولیدون(PVP) و پلی اتیلن گلیکول(PEG) بر شکل شناسی لایه متخلخل پلی اتر سولفون(PES) به عنوان زیر لایه غشای نانو فیلتر کامپوزیتی تهیه شده از PES/PA بررسی شد. نتایج نشان می دهد، فرایند جدایش فاز در سامانه های چهارتایی پلیمر-حلال-غیر حلال-افزودنی ،متاثر از نفوذ دو پلیمر نسبت به یکدیگر است. بنابراین، تغییر غلظت افزودنی ها روی شکل شناسی غشا اثر می گذارد. با افزایش غلظتPVP در محلول پلیمر، حفره ها از شکل اشکی، انگشت مانند و کانالی به کانال ها و حفره های بزرگ تغییر شکل می یابند. با افزایش بیشتر این ماده شکل شناسی غشا مجددا دچار تغییر می شود و ابعاد کانال ها و حفره ها کاهش و فضای اسفنجی در غشا افزایش می یابد. با وجود PEGدر محلول پلیمری ،برای رسیدن به شرایط جدایش فاز زمان بیشتری نیاز است. با افزایش غلظت PEG و به تبع آن افزایش گرانروی محلول ،سرعت جابه جایی حلال و غیرحلال در حمام انعقاد کاهش می یابدو شکل شناسی غشا به سمت تشکیل حفره های کوچک تر و ناحیه اسفنج بیشتر پیش می رود. هم چنین، با افزایش غلظتPEG تشکیل لایه نازک پلی آمید(PA) بر سطح غشا دچار نقص می شود و به همان نسبت کارایی غشا در جداسازی نمک کاهش می یابد.بنابراین همان طور که انتظار می رود. وجود PVP اثر چندانی برمقدار پس دهی غشا ندارد. ولی روی مقدار شار اثر می گذارد. با افزایش PVPبه مقدار2/5 درصد، شار غشا افزایش 40 درصدی نشان می دهد.با افزایشPVP به 5 درصد شار حتی به کمتر از مقدار نمونه بدون PVP کاهش می یابد. حال آن که مقدار پس دهی غشا تقریبا مستقل از غلظت PVP است. برخلاف PVP وجود PEG اثر عمده ای هم بر شار و هم برمقدار پس دهی غشا دارد. به طوری که وجود 20 و 50 درصد وزنی PEG موجب 4 و 7 برابر شدن شار و هم چنین کاهش 50 و 75 درصد درمقدار پس دهی غشا می شود.

غشاهای کامپوزیتی، جدایش فاز، پلی اتر سولفون، پلی وینیل پیرولیدون، پلی اتیلن گلیکول