هانیه اخوت - استادیار، گروه معماری، پردیس فارابی دانشگاه تهران

یکی از اساسی ترین مباحث مطالعات میان رشته ای دریافت روش شناستی تحقیق و راهبردهای نحوه تطبیق دورشته با یکدیگر است؛ این مسیله هنگامی اهمیت بیشتری پیدا می کند که درباره تطبیق یک رشته با مفاهیم قرآنکریم باشد. اخیرا بسیاری از معماران، علاقه مند به تحقیق و شناخت جایگاه معماری و کلید واژه های آن در قرآنکریم می باشند و لذا در اینجاست که آشنایی با روش های تحقیق و در این زمینه اجنتاب ناپذیر است. این مقاله بارویکرد بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات بین رشته معماری و قرآن کریم شکل گرفته و برای این کارعلاوه بر بررسی مطالعات سایر پژوهشگران در این زمینه به تحقیقاتی که به طور ویژه به معماری و قرآن کریمپرداخته اند و ارزیابی روش شناسی آنها، توجه شده است؛ نتایج پژوهش نشان می دهد چنانچه در رشته معماریپژوهشی بین رشته ای با قرآن کریم انجام شد، روش تحقیق آن از نوع کیفی و توصیفی- تحلیلی است، به شکلی که متغیر قرآن ثابت است و دست کاری نمی شود و تنها محقق در آن به توصیف و تفسیر آیات می پردازد و کلید واژه های مورد نظر تحقیق را در آیات قرآن می یابد و جایگاه آنها را در قرآن مشخص و بر اساس ویژگی های مشخص شده به نقش قرآنی کلید واژه ها را پی می برد. به منظور سهولت و دقت کار، محقق از راهبردهای آیه محور و سیاق محور در پژوهش استفاده می کند که متناسب با موضوع، کلید واژه های متناظر در قرآن انتخاب می شود و سپس تعدادی از آیات قرآن که درآنها کلید واژه های محقق و مشتقات آن ذکر شده انتخاب و در آنها تدبر می گردد؛ در ضمن راهبردهای مذکور محدودیت ها و مشکلاتی را دربر دارند که این مقاله به آن پرداخته می شود.

روش تحقیق، معماری، قرآن کریم، مطالعات میان رشته ای