مهدی جعفرزاده دیزآبادی - دانشجوی دکتری، گروه معارف اسلامی، دانشگاه قرآن و حدیث قم
سیدعلی شفیعی - استادیار، گروه بیوشیمی و ژنتیک، دانشگاه علوم پزشکی قم

در جامعه به دانشگاه و دانش علوم پزشکی نوعی نگاهی افراطی وجود دارد که علوم پزشکی را به اسلامی و غیراسلامی دسته بندی می نماید. به طوری که اگر مباحث پزشکی، کاملا از قرآن و احادث منبعث شده باشد و بعضی از رفتارهای قشری مذهبی در دانشگاه علوم پزشکی بارز باشد آن را اسلامی می پندارند. این مقاله در گام اول به نقد و بررسی دیدگاه فوق و در گام دوم به بررسی ویژگی های دانشگاه اسلامی می پردازد. با توجه به مباحث مطرح شده می توان گفت: چون قرآن کتاب هدایت است، پس قطعا هرآن چه برای هدایت انسان ها مورد نیاز است در آن تبیین شده است و لزومی برای ورود به امور و علوم دیگری برای آن وجود ندارد، از طرفی با آنکه پیامبر (ص) و ایمه اطهار (ع) حامل تمام علوم بودند و علم خود را نیز منبعث از قرآن می دانستند، همواره تاکید بر علم آموزی داشته و حتی در امور پزشکی نیز از طبیب بهره می برند. از این رو نمی توان انتظار داشت که جامعه اسلامی بدون بهره گیری از توان علم و تخصص، صرفا به آیات و روایات اکتفا نماید؛ بلکه می بایست درجهت تربیت نیروهای متخصص حرکت کند تا از این طریق بتواند نیازهای اجتماعی خویش را برطرف سازد. همانطور که می دانیم دانشگاه یکی از مراکز مهم و موثر در گسترش علوم می باشد. پس باید دانشگاه در جامعه اسلامی نیز هم راستا با اهداف اسلام در تربیت جامعه عمل نماید. بلکه می بایست درجهت تربیت نیروهای متخصص حرکت کند تا از این طریق بتواند نیازهای اجتماعی خویش را برطرف سازد. همانطور که می دانیم دانشگاه یکی از مراکز مهم و موثر در گسترش علوم می باشد. پس باید دانشگاه در جامعه اسلامی نیز هم راستا با اهداف اسلام در تربیت جامعه عمل نماید. به منظور فراهم شدن این مهم دانشگاه اسلامی باید دارای ویژگی هایی باشد، برخی از مهمترین آنها که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است عبارتند از: ایجاد شوق و انگیزه در جهت کسب دانش، اهتمام به تولید علم به عنوان ابزار مهم قدرت نرم، توجه به اهمیت تزکیه، خودسازی و همچنین احساس مسیولیت نسبت به امت اسلام داشتن است. در غیر این صورت صرف وجود دانشگاه در یک کشور اسلامی، دانشگاه اسلامی نخواهد بود.