سلماز عامری اختیار ابادی - دانشجو کارشناسی ارشد عمران آب و فاضلاب موسسه آموزش عالی خاوران مشهد نویسنده مسیول
عباسعلی قزل سوفلو - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
ریحانه عظیمی - دانشجوی دکتری علوم مرتع دانشکده مرتع و آب خیز داری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان دبیر کارگروه منابع طبیعی و فضای سبز پژوهشکده محیط های خشک

آلودگی خاک به عناصر سنگین یکی از مهمترین مشکلات زیستمحیطی در بسیاری از نقاط جهان میباشد. با توجه به اینکه امروزه روشهای بیولوژیک به روشهای فیزیکی و شیمیایی ترجیح داده میشود، هدف از این مطالعه بررسی پتانسیل گیاهان بومی برای گیاه پالایی خاک آلوده به روی، کادمیوم و مس در اطراف رودخانه کشف رود مشهد میباشد.نمونهبرداری بر اساس طرح آماری کاملا تصادفی با 3 تکرار از پل خینعرب تا پل گرجی در مهر ماه سال 1395 انجام شد و چهار گونه گیاهی بومی شامل گز، ترشک، علف دروا و سیپروس برداشت گردید. همچنین در هر محل سه نمونه خاک از عمق ریشهدوانی گیاهان برداشت شد. نمونههای گیاهی وخاک هضم اسیدی شده و مقادیر فلزات روی، مس و کادمیوم توسط دستگاه جذب اتمی آزمایشگاه مرکزی، دانشگاه فردوسی مشهد اندازهگیری گردید. نتایج نشان داد گیاهان مورد مطالعه بیشانباشتگر برای فلزات نبودند و فاکتور انتقال برای فلزات کادمیوم و روی در اندام هوایی گیاه علف دروا بالاتر از واحد میباشد که نشان دهندهی گونهای خوب برای استخراج گیاهی است. مقایسهی نمونههای خاک با شاخص EPA نشان داد تمام نمونههای خاک اطراف ریشه به فلزات روی و مس آلودگی شدید دارند و برای کادمیوم کمتر از شاخص میباشند. به صورت کلی علف دوروا (dectylon cynoden (توانایی بالایی در جذب فلزات سنگین در اندام هوایی خود دارد و گونه منطبق با محیط میباشد و برای رفع آلودگی روی و کادمیوم پیشنهاد میگردد.

گیاهپالایی، فلزات سنگین، کشف رود مشهد، گیاهان مرتعی