نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت بحران های اجتماعی

امروزه در کنار سرمایه های انسانی و اقتصادی، سرمایه دیگری به نام سرمایه اجتماعی توجه قرار گرفته است. سرمایه اجتماعی، یا بعد معنوی یک اجتماع، میراثی تاریخی است که از طریق تشویق افراد به همکاری و مشارکت در تعاملات اجتماعی، قادر است به حل میزان بیشتری از معضلات موجود در آن اجتماع، فایق آید و حرکت به سوی رشد و توسعه شتابان اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و .. را امکان پذیر سازد. سرمایه اجتماعی یک ظرفیت، جوهر اجتماعی یا هنجاری غیر رسمی است که همکاری میان افراد و نهادهای یک جامعه را ارتقا می بخشد. هر شبکه اجتماعی برای دستیابی به اهداف خود علاوه بر افراد آگاه و با تجربه و امکانات و ابزار مادی، به عوامل مانند: اعتماد، تعهد و مسیولیت پذیری و ... هم نیاز دارد که این عوامل همان سرمایه های اجتماعی هستند فرآیند پیش بینی و پیشگیری از وقوع بحران، برخورد و مداخله در بحران و سالم سازی بعد از وقوع بحران را مدیریت بحران گویند. مدیریت بحران علمی کاربردی است که به وسیله مشاهده سیستماتیک بحران ها و تجزیه و تحلیل آنها در جستجوی یافتن ابزاری است که بوسیله آنها بتوان از بروز بحران ها، پیشگیری نمود و یا در صورت بروز آن در خصوص کاهش اثرات آن آمادگی لازم امداد رسانی سریع و بهبودی اوضاع اقدام نمود. امروزه عمده ترین نقاط ضعف مدیریت بحران عدم هماهنگی و همکاری سازمان ها، کمبود ضوابط و مقررات جامع و مانع و پراکندگی و ناکافی بودن قوانین و مقررات موجود، محدودیت منابع مالی است، اما خوشبختانه نقاط قوت بسیاری نیز وجود دارد که خود شامل تجارب مفید رد مدیریت ها بحرانو روحیه تعاون و نوع دوستی درجامعه و مشارکت خوب و ارزشمند مردم و سازمان های NGO است که می توان با مرتفع نمودن نقاط ضعف و توجه بیشتر به نقاط قوت راه را برای عملکرد هر چه بهتر و قویتر در امر مدیریت بحران هموار نمود. باید تهدیدها و فرصت ها را به خوبی شناخت و خود را برای مقابله با تهدیدها و استفاده از فرصت ها آماده ساخت. در نهایت مشهود است متغیرهای سرمایه اجتماعی که از وضعیت مناسب تری برخوردارند آنهایی هستند که بیشتر با وجوه سنتی جامعه در ارتباطند و شاخص هایی که با زندگی مدرن رابطه بیشتری دارند در وضعیت نامطلوب تری قرار می گیرند و هر چه بر سرمایه اجتماعی جامعه افزوده شود، مدیریت بحران های اجتماعی نیز مطلوب تر خواهد شد.

Keywords:

سرمایه اجتماعی , بحران , مدیریت