حمزه شیرویی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه ایلام ونویسنده اول
علی حاتمی - استادیار گروه زراعت واصلاح نباتات دانشگاه ایلام
مهرشاد براری - استادیار گروه زراعت واصلاح نباتات دانشگاه ایلام
علی اشرف مهرابی - استادیار گروه زراعت واصلاح نباتات دانشگاه ایلام

به منظوربررسی اثر آبیاری تکمیلی وتراکم بوته برخصوصیات رشدی، عملکردواجزای عملکرد درسه رقم عدس دیم، آزمایشی درسال زراعی 90-1389 درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلم بصورت اسپلیت فاکتوریل باطرح پایه بلوک های کامل تصادفی درچهارتکراراجراگردید. شرایط دیم باآبیاری تکمیلی و دیم بدون آبیاری به عنوان فاکتورهای اصلی آزمایش بود.فاکتورتراکم کاشت (دوسطح 200 و 400 بوته درمترمربع) ورقم عدس(شامل سه رقم گچساران، بیله سوار(ILL6037 وکیمیا) کرت های فرعی آزمایش راتشکیل دادند. نتایج نشان دادکه اثر آبیاری تکمیلی باعث کاهش نیتروژن ، پروتیین وپرولین دردانه و افزایش کلروفیل اندام های هوایی، طول دوره فنولوژی (تعداد روزتا سبزشدن ، تعداد روزتا50 درصدگلدهی، تعدادروز 50درصد غلاف دهی، تعدادروزرسیدگی)گردید. باافزایش تراکم گیاهی میزان پرولین افزایش ولی مقدارکلروفیل کاهش یافت . همچین اثرتراکم برتعدادطول روزتاسبزشدن وتعدادروز تا50درصد گلدهی درسطح یک درصداختلاف معنی داری داشت. بنابه نتایج حاصله بیشترین میزان کلروفیل ومیزان پرولین دانه مربوط به رقم بیله سوار(ILL6037) وکیمیابود.

رقم، کلروفیل، پروتیین، پرولین، تعدادروز