ناصر طهماسبی پور - استادیار گروه آبخیزداری دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
ابراهیم کریمی سنگچینی - دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

یکی از مسایل مهم و کلیدی در جلب مشارکت مردمی در طرحهای منابع طبیعی و محیط زیست، فعال کردن سازمان های مردم نهاد میباشد. سازمان هایی که در سطح ملی، منطقه ای یا بین المللی مستقل از دولت ها تشکیل میگردند و اهدافی ملی یا فراملی را در زمینه های اجتماعی، فرهنگی، بشر دوستی، فنی و اقتصادی و ... دنبال میکنند، سازمان های غیردولتی نامیده می شوند. هزاران سازمان غیردولتی در جهان تشکیل شده است و صدها سازمان غیردولتی با کسب مقام مشاور درسازمان ملل متحد پذیرفته شده و با شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل قرارداد هایی نیز بسته اند. جایگاه قوی سازمان های غیردولتی در مجامع بین المللی،موجب تقویت موقعیت سازمان های ملی در درون کشورشان و گسترش فعالیت آنها و جذب اعضای بیشتر میشود. سابقه سازمان های غیردولتی زیست محیطی در ایران بسیار کم (اوایل دهه 1350 هجری شمسی) است. هیچ چارچوب فکری و نظری مشخص و منسجمی در این زمینه در ایران به چشم نمی خورد. تشکل های زیست محیطی غیردولتی میتوانند نقش حیاتی و کارآمدی را در فرآیند توسعه پایدار ایفا کرد، و با ارتقاء سطح آگاهی عمومی به لحاظ ارتباط دایمی با مردم در زمینه های مختلف محیط زیست فعال باشند. بطور کل تشکل های غیردولتی زیست محیطی ایران هنوز از نظر فعالیت تخصصی نشده اند. معرفی و شناسایی آنها به عموم مردم یکی از رسالت هایی است که باید به آن توجه ویژه گردد. توجه به نقش سازمان های غیردولتی در مشارکت مردمی به منظور حفاظت منابع طبیعی و محیط زیست نقش مهم و کلیدی دارد و مدیران و تصمیم گیران منابع طبیعی باید در تصمیم گیری های آینده برای نیل به توسعه پایدار در منابع طبیعی به فعال کردن این سازمان ها توجه ویژه داشته باشند.

سازمان های مردم نهاد، مشارکت مردمی، تشکل های زیست محیطی، حفاظت منابع طبیعی و محیط زیست